Glossa magna

Psalmus 49

Numérotation du verset Ps. 49,1 

¶Psalmus
¶Codd. : D30 Rusch Ps-G, def. ΩF
Asaph1.
1 Asaph] + de adventu Christi et iudicio futuro D30
Numérotation du verset Ps. 49,I 

Deus deorum
Dominus locutus est ¦
et vocavit terram.
Numérotation du verset Ps. 49,II 

A solis ortu
usque ad occasum ¦
Numérotation du verset Ps. 49,2 

ex Sion
species decoris eius.
Numérotation du verset Ps. 49,3 III

Deus manifeste
veniet ¦
Deus noster
et non silebit.
Numérotation du verset Ps. 49,IV 

Ignis in conspectu eius exardescet ¦
et in circuitu eius tempestas
valida.
Numérotation du verset Ps. 49,4 V

Advocavit2
2 Advocavit R C I L Q* Φ G* K V D Ω Ed1455 Ed1532 Rusch cum Ps-R Ps-E] advocabit D30 Ps-G
celum
desursum ¦ et terram3
3 terram] terra M cum Ps-γ Ps-ε
discernere
populum suum.
Numérotation du verset Ps. 49,5 VI

Congregate
illi sanctos eius ¦ qui
ordinant4 testamentum eius super5 sacrificia6.
4 ordinant D30 Ps-G ] ordinaverunt Rusch cum Ps-R |
5 super] supra C I L |
6 sacrificia] + diapsalma ΦP |
Numérotation du verset Ps. 49,6 VII

Et annuntiabunt
celi iustitiam eius ¦ quoniam Deus iudex est.7
7 est] + diapsalma Ps-G
Numérotation du verset Ps. 49,7 VIII

Audi populus meus
et8 loquar9 Israel ¦ et10 testificabor tibi
8 et] om. Sixtina |
9 loquar F² L² D30 plerique codd. et edd. cum hebr. Ps-R Ps-H, cf. LXX (R)] + tibi Ps-G (R F* C L*, I sub ÷) cum LXX |
10 et] sub ※ C G, om. ΨΒ* cum Ps-γ |
Deus Deus
tuus ego sum11.
11 ego sum] inv. R L² cum LXX Ps-γ Ps-moz Ps-med.
Numérotation du verset Ps. 49,8 IX

Non
in sacrificiis tuis
arguam te ¦
holocausta
autem tua
in conspectu meo sunt semper.
Numérotation du verset Ps. 49,9 X

Non accipiam
de domo tua vitulos ¦ neque de gregibus tuis hircos.
Numérotation du verset Ps. 49,10 XI

Quoniam mee sunt omnes
fere silvarum ¦ iumenta
in montibus et boves.
Numérotation du verset Ps. 49,11 XII

Cognovi
omnia
volatilia celi ¦ et pulchritudo agri
mecum est.
Numérotation du verset Ps. 49,12 XIII

Si esuriero
non dicam tibi ¦ meus est
enim orbis terre et plenitudo eius.
Numérotation du verset Ps. 49,13 XIV

Numquid manducabo
carnes taurorum ¦ aut sanguinem hircorum potabo ?
Numérotation du verset Ps. 49,14 XV

Immola Deo
sacrificium laudis ¦
et redde
Altissimo vota tua.
Numérotation du verset Ps. 49,15 XVI

Et12 invoca me
12 Et D30 Rusch] om. R cum Ps-R
in die tribulationis ¦
eruam te13
13 Eruam D30 V² Ed1455 Ed1532 Clementina cum hebr. Ps-R Ps-H] praem. Et Rusch Ps-R
et
honorificabis me.14
14 me] + diapsalma Ps-G
Numérotation du verset Ps. 49,16 XVII

Peccatori autem
dixit Deus † quare tu enarras
iustitias meas ¦ et assumis
testamentum
meum per os tuum ?
Numérotation du verset Ps. 49,17 XVIII

Tu vero
odisti disciplinam ¦ et proiecisti
sermones meos
retrorsum.
Numérotation du verset Ps. 49,18 XIX

Si videbas furem currebas
cum eo ¦ et cum adulteris portionem tuam ponebas.
Numérotation du verset Ps. 49,19 XX

Os tuum
abundavit malitia ¦
et lingua tua concinnabat dolos.
Numérotation du verset Ps. 49,20 XXI

Sedens
adversus fratrem tuum
loquebaris †
et adversus filium matris tue
ponebas scandalum ¦
Numérotation du verset Ps. 49,21 

hec fecisti et tacui.
Numérotation du verset Ps. 49,XXII 

Existimasti inique quod ero tui similis ¦
arguam te
et statuam contra faciem tuam.
Numérotation du verset Ps. 49,22 XXIII

Intelligite15
15 Intelligite D30 Rusch ] + nunc Ps-G
hec qui obliviscimini
Deum ¦
nequando rapiat
et non sit qui eripiat.
Numérotation du verset Ps. 49,23 XXIV

Sacrificium laudis
honorificabit me ¦
et illic iter
quo16 ostendam illi
16 quo ] quod Ps-G
salutare Dei

Psalmus 49

Numérotation du verset Ps. 49,1 
prol.|
marg.| {191.473D} Deus deorum. [CASSIODORUS.] Titulus: Psalmus Asaph. Sicut supra diximus, Asaph cum aliis multis prefectus {191.474D} fuit cantoribus in tabernaculo Domini, de quo in titulis psalmorum plerumque fit mentio, tum pro officii reverentia, tum pro nominis interpretatione. {191.475A} Asaph enim Hebraice, Latine congregatio, Grece synagoga interpretatur, que secundum partem fidelem hic loquitur que Christum exspectavit, per quam magis confutantur increduli Iudei, cuius voce propter certius testimonium utitur hic Propheta agens de mutatione legalium sacrificiorum, in sacrificium laudis, sicut supra egit de mutatione eorumdem in sacrificium corporis et sanguinis Dominici; agit etiam de utroque adventu Christi; per primum blandiens, per secundum terrens. Et est sensus tituli: Psalmus iste attribuitur Asaph, id est synagoge fideli, in cuius persona loquitur hic Propheta. Intentione monet, ne quis ad iam terminata sacrificia redeat.
marg.| Modus : Tripartitus est psalmus. Asaph vocem Dei inducturus, in secunda {191.475B} parte de mutatione sacrificiorum, prius, id est in prima parte, agit de utroque adventu eius, per primum invitans, per secundum terrens. Secundo vox Christi inducitur, monentis ut relictis sacrificiis pecudum fiat sacrificium laudis, ibi audi, populus meus. Tertio, dicit a quibus sacrificium velit, ubi peccatori sue nequitie imputantur, ibi peccatori autem etc. Ne quis autem mediocriter de incarnatione estimet, potentia incarnati predicetur, ut incredulitas omnis tollatur, cum ait:A
A ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 49,1 
I
prol.|
marg.| Deus [AUGUSTINUS.] scilicet Verbum caro factum, qui est factor deorum, id est qui homines deificat, dedit {191.475C} enim potestatem filios Dei fieri his qui credunt in nomine eius (Io. 1); qui est etiam Dominus dominantium, locutus est per se, etiam per precones, qui olim multifaria in prophetis loquebatur. Nota quia tribus modis Deus dicitur substantialiter vel naturaliter, ut Deus, Trinitas, scilicet Pater, Filius, Spiritus sanctus adoptative, sicut dicuntur sancti, qui per gratiam adoptionis dii sunt nuncupative, ut idola et demones: Et vocavit. Antequam dicat, quid locutus sit, dicit quid loquendo fecit, quasi1 : Dico: Locutus est. Et loquendo hoc fecit, vocavit terram, non unam tantum, sed eam omnem que est,B
B ¶Codd. : PL191
1 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,1 
II
prol.|
Numérotation du verset Ps. 49,2 
prol.|
marg.| {191.475D} A solis ortu usque ad occasum [GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] missis testibus usque ad ultimum terre. Non ergo solam Africam vocavit, ut ait Donatus, non illam separavit, quia nullas reliquit partes, quas sua vocatione non vocavit; tantam vocavit, quantam fabricavit. Unde autem cepit? ex Sion, id est a Hierusalem, quia inde cepit annuntiari species decoris eius, id est speciosus decor eius, quia speciosus fuit pre filiis hominum. quasi2 : Qui omnes gentes vocavit, a Hierusalem incepit, quia inde exeuntes apostoli speciem decoris Christi toto orbe nuntiaverunt. Unde Isaias: De Sion exibit lex, et verbum Domini de Hierusalem (Is. 2). Ex Sion namque Evangelii decus cepit. Inde speciosus forma pre filiis hominum cepit annuntiari, quia ibi datus est {191.476A} Spiritus sanctus apostolis, ut essent testes in Hierusalem et in tota terra. Dico locutus est Deus; et vocavit, qui etsi tunc occultus foret, pro similitudine carnis peccati; et est adhuc ad dexteram Patris sedens, tamenC
C ¶Codd. : PL191
2 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,3 
III
prol.|
marg.| Manifeste veniet ad iudicium [AUGUSTINUS.] quia Deus est. Deus est Deus, inquam, non quilibet, sed noster, qui verus est Deus; et non silebit in iudicio, ut modo cum et flagella sunt admonitio, modo enim exspectat ad penitentiam.D
D ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 49,3 
IV
prol.|
marg.| Ignis in conspectu. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS. ALCUINUS. {191.476B} AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] Hic ostendit qualiter veniet ad iudicium ignis materialis, vel male conscientie; exardescet, timeat ergo palea se arsuram, id est torquebit impios. Exardescet, dico, in conspectu eius, id est cum conspicient iudicantem. Vel secundum aliam litteram, ignis ante eum preibit. Ignis iste materialis erit, quo comburetur facies mundi huius, et mali comburentur; boni vero purgabuntur. Pena ergo terreat, quos premia non invitant. Et in circuitu eius tempestas valida, tempestas hec, iudicatio Dei est, que non ventis fiet, sed potentia Dei, per quam fiet ut eius sententia area ventiletur, et grana a paleis secernantur. Que iudicatio tempestas dicitur, quia improvisa veniet, et festinanter {191.476C} rapiet quos ignis exuret. [AUGUSTINUS. CASSIODORUS. AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Et hec erit in circuitu eius, id est in sanctis, et in angelis, qui dicuntur esse circuitus eius, quia cum ipso iusti sedentes iudicabunt, et angeli messores bonos a malis separabunt (Mt. 13). Et est, tempestas, id est iudicatio et sententia equitatis, que dicitur tempestas. A simili, quia improvisa veniet, et subito rapiet, valida, quia separabit bonos, et a malis erit; in circuitu eius, id est in sanctis et in angelis. Eius enim in circuitu sunt angeli separatores et sancti. Veniens autem ad iudiciumE
E ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 49,4 
V
prol.|
marg.| Advocavit [HIERONYMUS. AUGUSTINUS. HIERONYMUS. GLOSSA INTERLINEARIS. CASSIODORUS. {191.476D} AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] id est advocabit celum, id est omnes perfectos secum iudicaturos desursum sessuros, scilicet super duodecim sedes, ut iudicent duodecim tribus Israel; et terram advocabit, id est omnes iudicantes. Ad quid? Discernere populum suum, ut celum cum illo discernat, populum suum, ante suo. Celum enim cum illo terram discernit. In iudicio enim alii tantum iudicabunt, quos hic dicit celum; alii iudicabuntur, quos hic dicit terram. Sed de his aliis salvabuntur, quos hic dicit populum suum: de damnandis tacet.
marg.| Vel ita ut per celum omnes iustos salvandos accipiamus. Per terram, omnes peccatores damnandos; et legitur, desursum sic: Dominus veniens desursum, id est a Patre, advocavit, id est advocabit, celum, id est {191.477A} omnes iustos, et terram, id est peccatores. Ad quid? discernere populum suum, id est ut dividat malos a bonis. Nota quod primo omnes mistos communiter vocavit. A solis ortu usque ad occasum. Tunc autem vocabit ut discernat. Simul enim zizania cum tritico crescunt, nec sinit ea eradicari paterfamilias (Mt. 13). Petrus quoque missis in mare retibus pisces magnos et parvos conclusit, et usque ad littus traxit, dum pene frangeretur rete (Lc. 5). Et in Evangelio: Paterfamilias misit servos ad exitus viarum vocare ad nuptias quoscumque reperirent (Mt. 22).F
F ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 49,5 
VI
prol.|
marg.| Congregate. [AUGUSTINUS. HIERONYMUS. AUGUSTINUS. ALCUINUS. CASSIODORUS.] {191.477B} Videns Propheta futura quasi presentia, hortatur angelos congregantes, et applaudit. quasi3 : Et quia ita erit, ergo, o angeli messores, congregate illi sanctos eius, qui ordinant testamentum eius, id est novum, super sacrificia, id est super vetus testamentum. Vel qui ordinant testamentum eius, id est qui cogitant de promissis eius. Super sacrificia, id est super illa que operantur, que sunt sacrificia Deo. quasi4 : Qui dicunt: Non sunt condigne passiones huius temporis ad futuram gloriam (Rm. 8). Vel qui ordinant testamentum eius super sacrificia, id est qui dicunt post laborem sequi denarium. Vel qui ordinant testamentum eius super sacrificia, id est qui pluris pretii habent opera caritatis, quam sacrificia pecudum.G
G ¶Codd. : PL191
3 quasi] + dicat PL
4 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,6 
VII
prol.|
marg.| Et annuntiabunt. [GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] quasi5 : Veniet manifestus et iudicabit: et hanc iustitiam eius annuntiabunt celi, id est apostoli, toti mundo. Hoc iam impletum cernimus. Iam enim celi annuntiaverunt nobis hanc iustitiam Dei, quod quidam erunt ad dexteram, quidam ad sinistram. Nullum granum erit tunc cum palea, et si nunc permista, quoniam Deus qui non fallitur, iudex est, id est discernens.H
H ¶Codd. : PL191
5 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,7 
VIII
prol.|
marg.| {191.477D} Audi, populus meus. [CASSIODORUS. HIERONYMUS. AUGUSTINUS. HIERONYMUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Secunda pars ubi et vox Christi monentis ut, relictis sacrificiis, pecudum, fiat sacrificium laudis: hic dicit quid Deus deorum locutus est. quasi6 : Deus locutus est. Que locutus est? hec, scilicet audi aure, scilicet cordis, tu qui es populus meus. Ostendit in eodem verbo, qui et quare debeat audire. quasi7 : Si populus meus es, audi. Et si audis loquar tibi. Aliter, scilicet si non audis et si loquar, non tibi loquar. Repetit sub alio verbo dicens: Audi, Israel, id est sicut Israel, id est vir videns Deum. quasi8 : Si es Israel, id est si me vides, audire me non negligis; et testificabor tibi id est per scripturas, et per miracula ostendam tibi [CASSIODORUS. HIERONYMUS. AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] hoc scilicet {191.478A} quod ego sum Deus ille generalis, qui est omnium Deus per potentiam, et sum Deus tuus proprie, et familiarius, quia te habeo servum; et quia in prophetis tibi promissus sum. Ideo dicit sum, quia esse proprium est Deitatis. Unde: Ego sum qui sum, et qui est misit me ad vos (Ex. 3). Et nota quod prius dicit simpliciter, sum Deus. Et postea dicit, sum Deus tuus. quasi9 : Et si non sum Deus tuus, tamen sum Deus: bono meo sum Deus; malo tuo non sum Deus tuus. Et ego ipseI
I ¶Codd. : PL191
6 quasi] + dicat PL
7 quasi] + dicat PL
8 quasi] + dicat PL
9 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,8 
IX
prol.|
marg.| In sacrificiis tuis [AUGUSTINUS. AUGUSTINUS. ALCUINUS. AUGUSTINUS.] non exhibitis, non arguam te, quia non quero animalia {191.478B} in sacrificium: hec nolo, sed holocausta tua, id est que sunt tui iuris semper, non ad tempus, sunt in conspectu meo, id est mihi placent, illa volo. Holocausta dicit, animam igne caritatis inflammatam totam. Unde alibi: Sacrificium Deo spiritus contribulatus (Ps. L). In quo psalmo dicit animalia nolle in sacrificium vel holocaustum. Si anima inflammatur et membra in suum usum rapit, ne serviant cupiditati. Inde in Levitico precipitur, ut adipem cum renunculis offerant (Lv. 3); quibus interna caritas signatur. Sed ne putes hec holocausta esse de animalibus, subdit:J
J ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 49,9 
X
prol.|
marg.| Non accipiam de domo tua vitulos. quasi10 : {191.478C} Non arguam si non feceris; et si feceris non accipiam vitulos in sacrificium. Vitulos dico qui sunt de domo tua [ALCUINUS. AUGUSTINUS.] quasi significatos vitulos et spirituales acciperem, non illos, de domo tua. Unde propheta: Reddemus Deo vitulos labiorum nostrorum (Ose. 4). Hoc dicendo prenuntiat novum testamentum, ubi omnia significativa sacrificia cessant, neque de gregibus tuis hircos. Ideo a te non accipiam,K
K ¶Codd. : PL191
10 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,10 
XI
prol.|
marg.| Quoniam mee sunt. [AUGUSTINUS.] quasi11 : Quia non sunt tua, sed mea, cur ergo queram a te quod meum est qui creavi? Et hoc est quoniam mee sunt {191.478D} omnes fere silvarum, id est mea sunt, que non possides, scilicet indomita. Et etiam iumenta, que pascis in montibus et boves. quasi12 : Mea sunt etiam domita que tu nutris et possides. Vel secundum aliam litteram, equi silvestres et boves, etiam volatilia sunt mea, quia.L
L ¶Codd. : PL191
11 quasi] + dicat PL
12 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,11 
XII
prol.|
marg.| Cognovi [AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] ab eterno quod nullus homo fecit omnia volatilia celi que et quot sunt. quasi13 : Et volatilia mea sunt. Et pulchritudo agri, id est ubertas omnium in terra gignentium, mecum est, id est mihi servit. Vel mecum est, quia ego ubique sum. Unde in propheta: Celum et terram ego impleo (Ier. 23). Vel mecum est, quia {191.479A} apud me nihil preterit, nihil futurum est, cum illo sunt omnia futura, et ei non detrahuntur iam preterita; cum illo sunt omnia cognitione quadam ineffabili sapientie Dei. Et ideoM
M ¶Codd. : PL191
13 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,12 
XIII
prol.|
marg.| Si esuriero. [AUGUSTINUS. HIERONYMUS.] Quod numquam fit; sed dicitur ad convincendum parvulum sensu. Non dicam tibi ut pascas me. quasi14 : Si hec datis, forsitan esurire putatis, quod est insania, meus est enim orbis terre, ergo ne queras quod mihi des, qui sine labore habeo quod volo, et plenitudo eius, id est omnes creature, sedN
N ¶Codd. : PL191
14 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,13 
XIV
prol.|
marg.| {191.479B} Numquid manducabo carnes taurorum, aut sanguinem hircorum potabo? [AUGUSTINUS. CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] quasi15 : Non in sacrificiis, sed in pauperibus hec volo. Mystice his similitudinibus figurat Ecclesiam. Fere sunt gentes, iumenta in montibus sunt simplices in culmine fidei, boves sunt apostoli et prophete, volatilia sunt superne angelorum virtutes, pulchritudo gentes converse, que sunt decus terre, id est Ecclesie. Esurit Dominus salutem omnium hominum, et de omnibus satiatur. Carnes vero taurorum non vult in sacrificiis, sed in pauperibus.O
O ¶Codd. : PL191
15 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,14 
XV
prol.|
marg.| Immola Deo. [CASSIODORUS.] Reprobato veteri ritu, de se quasi de alio loquens, quid sibi faciamus, indicat. {191.479C} quasi16 : Hec nolo, sed immola Deo, non dicit mihi, sed de se, ut de alio loquitur post cum ait: Peccatori autem dixit Deus, non dixit, ego; sacrificium laudis quod in te ipse est, scilicet ut gratias agas de omnibus. Ecce quid exigit, et redde item itemque altissimo vota tua que in te sunt, non extra te.P
P ¶Codd. : PL191
16 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,15 
XVI
prol.|
marg.| Et tunc invoca me. [AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Non enim debes presumere de viribus tuis in die tribulationis, id est adversitatis, que ideo datur ut homo invocet. Vel nostra tribulatio proprie est timore salutis, non carnalium; et eruam te, ne deficias. Ecce premium oblationis. Et sic honorificabis me, ut iam non discedas {191.479D} a me. Vel honorificabis me, id est apud alios causa honoris eris mihi.Q
Q ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 49,16 
XVII
prol.|
marg.| Peccatori. [CASSIODORUS.] Tertia pars a quibus sacrificium velit, hic dicit, ubi peccatori sue nequitie imputantur, quia laudem querit Deus, ne putet turpis hanc sibi imperari. Prohibet ne lingua presumat laudare, cui obviat prava conscientia; non tamen interdicitur laus conversis ad penitentiam, sed oblitis Deum, ut inferius ait. quasi17 : Immola Deo sacrificium laudis; sed vide ne cantes bene et vivas male, quia peccatori dixit Deus: Quare tu enarras iustitias meas? Ne ergo securus sit, quasi {191.480A} hoc solo salvetur, quod bene docuit.
17 quasi] + dicat PL
marg.| Vel ita continua: Hec populo suo dixit, sed non suo, id est peccatori dixit Deus, hoc contra predicantem dicitur, securus tamen sit ille qui audit, a quocumque audiat bona, secundum illud: Que dicunt facite, que autem faciunt nolite facere (Mt. 23). Hoc inquam, dixit: Quare tu enarras iustitias meas, cum opere non impleas, id est quare communi sermone, scilicet ad populum profers aliquid de mea maiestate? Et assumis, id est indevotus presumis testamentum meum sanctum, per os tuum pollutum, aliis predicare? [AUGUSTINUS. CASSIODORUS. ALCUINUS.] quasi18 : Nec sancta verba os pollutum presumat docere. Vel os heretici; non enim lectio negatur corrigendis. Unde Apostolus ait: Castigo corpus meum {191.480B} et in servitutem redigo illud, ne forte cum aliis predicaverim, reprobus efficiar (1Cor. 19). Non igitur scelerati se misceant divinis sermonibus. Ideo in Veteri Testamento erat labrum eneum, in introitu tabernaculi, ubi sacerdotes lavabant manus, ingressuri tabernaculum, et egressuri. Unde: Mundamini, qui fertis vasa Domini (Is. LII).R
R ¶Codd. : PL191
18 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,17 
XVIII
prol.|
marg.| Tu vero. quasi19 : Ore bene dicis, sed factis negas. Et hoc est: Tu vero odisti disciplinam, quia si corrigo, murmuras; laudas, quando parco; murmuras, quando castigo; proiecisti sermones meos retrorsum [AUGUSTINUS.] id est que dicis post te ponis. Ne videas, et ne dicas te non fecisse, quiaS
S ¶Codd. : PL191
19 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,18 
XIX
prol.|
marg.| Si videbas furem. [AUGUSTINUS. CASSIODORUS. ALCUINUS. AUGUSTINUS.] Ad litteram currebas cum eo, assentiendo, laudando, et cum adulteris portionem tuam ponebas aliquo consensu. In his enim duobus omnia notat crimina, a patre totum. Vel sic: Si videbas furem, sani intellectus Scripture, currebas cum eo, assentiendo, et cum adulteris, scilicet qui ponunt falsum intellectum in Scripturis, portionem tuam ponebas aliquo consensu, id est astipulator facti eras. EtT
T ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 49,19 
XX
prol.|
marg.| Os tuum abundavit malitia [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] quia {191.480D} non solum non reprehendit, vel tacet; sed etiam laudat, et si malum sciat esse ut sit dolus. Unde sequitur: Et lingua tua concinnabat dolos. Accusat conscientiam et linguam. Concinnabat, dicit, quia mos est decipientis sic falsa componere, ut lepore verborum blandiatur. Et hoc facit iste, etiam contra fratrem. Unde sequitur:U
U ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 49,20 
XXI
prol.|
Numérotation du verset Ps. 49,21 
prol.|
marg.| Sedens. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS. CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] quasi20 : Cum otio ita tibi placet. Non enim casu alii derogat, sed studio. Quod enim transiens aut stans facit, non cum voluntate facit. Sed tu sedens loquebaris adversus fratrem tuum, id est omnem hominem, {191.481A} quia omnis homo est frater conditione prime nativitatis; et adversus filium matris tue, id est sancte Ecclesie, cui caritate iungimur, ponebas insidiose scandalum, id est hereses. Et alia, quibus innocens capiatur.
20 quasi] + dicat PL
marg.| Vel ita: sedens adversus fratrem tuum, detrahebas. Alia littera: Frater hic accipitur, aliquis bene ambulans, et bene docens: cui dum detrahit aliquis doctus, ponit scandalum infirmo, qui dicitur hic filius matris. Et est, sedens, quasi21 : Cum studio, adversus fratrem tuum, bene docentem, et ambulantem detrahebas. Et dum hoc facis, adversus filium matris tue, id est aliquem infirmum, qui adhuc indiget lacte, id est minori doctrina, ponebas scandalum. Dum enim detrahit qui doctus videtur fratri forsan bene docenti, vel bene ambulanti, ponit {191.481B} scandalum infirmo, qui nescit iudicare. Et ideo filius matris dicitur, lacte scilicet egens Ecclesie, nondum patris ad mensam accedens, cuius pane pascatur, id est validioris doctrine cibo. Et ideo, ignarus est iudicandi. Hec predicta fecisti, o inique, et tacui, id est distuli penam, exspectans ad penitentiam, sed tu vertis ad impunitatem.V
V ¶Codd. : PL191
21 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,XXII 
prol.|
marg.| Existimasti. [AUGUSTINUS.] quasi22 : Tacui, unde existimasti, o inique, quod ero tui similis, consentiendo malis, quia placere mihi putas mala, quem non credis ultorem; sed ego arguam te, et arguendo statuam te contra faciem tuam, id est ostendam te {191.481C} tibi et displicebis tibi quod et modo faceres, si te videres. Mihi vero placeres si te videres. quasi23 : Quod post dorsum posuisti ante faciem tuam ponam, ut scias quod male egisti et foeditatem tuam videas, ut erubescas. Et quia ita dixit Dominus, ergo vosW
W ¶Codd. : PL191
22 quasi] + dicat PL
23 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 49,22 
XXIII
prol.|
marg.| Qui obliviscimini Deum [AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. ALCUINUS. CASSIODORUS.] cui nemo potest resistere, id est qui me Deum esse non creditis, intelligite quod dixi, scilicet quod laudem volo, sed non a peccatore. Nemo dicat sibi non predictum. Ideo, intelligite, nequando rapiat Deus, id est ego ad penam, et non sit qui eripiat. {191.481D} Quando diabolus rapit, Deus eripit. Cum Deus rapit, nemo valet liberare. Hoc scilicet intelligite, quodX
X ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 49,23 
XXIV
prol.|
marg.| Sacrificium . [CASSIODORUS. ALCUINUS. AUGUSTINUS. ALCUINUS.] Non quod scelerati canunt, sed sacrificium laudis, non animalium, honorificabit me. Nemo offert hoc sacrificium et malus est, quia nemo laudat nisi bonus, quia si laudat, et bene vivit. Nemo enim laudat, si bene dicit et male vivit; nec qui bene vivit, si sibi dat, vel si super alium se extollit, cui potius irrogare deberet quod habet. Quiescat ergo a malis, et offerat sacrificium laudis, et illic, id est in sacrificio laudis. Est iter, quia hoc sacrificium est via ad Deum. Hec est scala Iacob, qua angeli descendunt et {191.482A} ascendunt, id est fideles ascendunt ad laudem divinitatis, et descendunt ad laudem humanitatis, in Christo, quo itinere ostendam illi, id est laudanti salutare Dei, id est me. Salutare Dei Christus est, qui cum gratia venit, quem non novit, qui alii quam gratie aliquid tribuit.Y
Y ¶Codd. : PL191


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 49), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_49)
Signaler un complément d'information

Notes :