Glossa magna

Psalmus 61

Numérotation du verset Ps. 61,1 

¶In finem
¶Codd. : (Ps. 61) D14 D30 ω1 ΩX ΩP Rusch Ps-G, def. ΩF
pro Idithun
psalmus David1.
1 David] + Vox Christi de passione D30
Numérotation du verset Ps. 61,2 I

Nonne Deo
subiecta erit
anima mea ¦ ab ipso
enim salutare meum.
Numérotation du verset Ps. 61,3 II

Nam et ipse Deus meus
et salutaris meus ¦
susceptor meus
non
movebor amplius.
Numérotation du verset Ps. 61,4 III

Quousque
irruitis
in hominem †
interficitis
universi
vos ¦
tamquam parieti inclinato et macerie depulse. 2
2 <divisio.> hominem+ ... vos D14 D30  ¦] hominem vos ¦ ΩP
Numérotation du verset Ps. 61,5 IV

Verumtamen
pretium meum
cogitaverunt
repellere† cucurri
in siti ¦
ore suo
benedicebant et corde suo
maledicebant. 3
3 <divisio.> repellere+ ... siti ¦ D14 D30 ] repellere ¦ siti ΩP
Numérotation du verset Ps. 61,6 V

Verumtamen4
4 Verumtamen] diapsalma praem. Ps-G D14
Deo subiecta esto anima mea ¦ quoniam
ab ipso patientia mea.
Numérotation du verset Ps. 61,7 VI

Quia ipse5 Deus meus6
5 Quia] sub ÷ Φ, ※Quia D14 | Quia ipse] sub ÷, + est Ω M Ps-R |
6 Deus meus] sub ÷ ΦRGP G², praem. est ΩM cum Ps-R Ps-H |
et salvator meus ¦
adiutor7 meus
7adiutor ΩX cum Ps-Med (VL408 VL409) ] susceptor ΩP cum Ps-α Ps-Med (+Clm343) cum Ps-H, ἀντιλήμπτωρ LXX (+VL408 VL409) , βοηθος LXX (R156 HoP188 Sedulius)
non emigrabo.
Numérotation du verset Ps. 61,8 VII

In Deo
salutare meum et gloria mea ¦
Deus auxilii mei
et spes mea
in Deo est8.
8 est] sub ÷ Q ΦR²GVP² G² D14
Numérotation du verset Ps. 61,9 VIII

Sperate
in eo9
9 in eo ΩX] in eum Ps-G ( R C I ) Ps-R
omnis congregatio populi †
effundite coram illo
corda vestra ¦
quia10 Deus adiutor noster in eternum11.
10 quia Ps-G (M* Q² W U ΨB) Ps-R Rusch ] om. D14 D30 ω1 ΩP Ps-G |
11in eternum cum Ps-ε (+ diapsalma) cum graec. (εἰς τὸν αἰῶνα R156 HOP188 R27 Sedulius) Ps-R (V) ] om. Ps-R, sub ÷ Ps-G (Q* ΦRP² ΨB) cum Hieron. Ep. 106 § 46 : « sexagesimo primo: quia deus adiutor noster in aeternum. pro quo in graeco est: deus adiutor noster, ergo 'in aeternum' obelus est » ; + diapsalma F I M ΦRG²VP U G K ΨB² D14 , semper Ps-H, hebr. סֶלָה, LXX διάψαλμα ¶Nota : in eternum est une leçon vieille latine issue d’une glose de Théodotion qui explique le sens de diapsalma (interruption de la psalmodie), à partir du sens supposé de son équivalent hébreu סֶלָה , que Jérôme rend par semper dans le Ps-H . En plaçant in eternum sous obèle ÷ dans le Ps-G, Jérôme signale ipso facto que la leçon est venue au grec par la sixième colonne des Hexaples soit la version de Théodotion ( Ep. 106 § 6). Le signe diacritique ÷ ayant été omis par la tradition textuelle majoritaire du Ps-G, la contamination a été intégrée dans la version liturgique commune (Ps-L). Il faut en conclure que la leçon est antérieure à Jérôme qui la corrige. Ici on peut penser que le Ps-R, dans l’état que nous lui connaissons, en omettant la leçon in eternum, a bien reçu et conservé la correction effectuée jadis par Jérôme psalterium Rome dudum emenderat. Par conséquent, la présence de εἰς τὸν αἰῶνα dans les manuscrits grecs signalés n’est pas une contamination du grec par le latin, mais le latin est un témoin de la version protohexaplaire qui est à l’origine de la vieille latine proto Ps-R. Il s’agit donc plutôt d’un vestige et non d’une “latinisation” active effectuée dans l’intention de corriger le grec par le latin de Jérôme, au sens où l’entend la critique textuelle de la Septante à la suite de Rahlfs, v. g. Marie-Noëlle DIVERCHY-GADD, Le Psautier grec de Sedulius Scottus : Édition critique et étude d’une révision carolingienne des psaumes , thèse de doctorat, Université de Lorraine, dir. Cécile BERTRAND-DAGENBACH & Jean MEYERS, Nancy, dactyl., 2023, p. 82 [soutenance 15.12.2023]. |
Numérotation du verset Ps. 61,10 IX

Verumtamen
vani filii hominum †
mendaces
filii hominum in stateris ¦ ut decipiant ipsi
de vanitate in idipsum.
Numérotation du verset Ps. 61,11 X

Nolite sperare
in iniquitate †
et rapinas
nolite concupiscere ¦
divitie
si affluant
nolite
cor apponere.
Numérotation du verset Ps. 61,12 XI

Semel locutus est Deus
duo hec audivi †
quia potestas Dei est12 13
12 est Ps-R Ps-G ( I G K Ψ B² V D ) D30² Ω ω 1 Rusch Ed1530 Clementina ] om. Ps-G D14 D30 * Cor2 (anti. non interponunt EST neque grecus) |
13 <divisio.> audivi+ misericordia ¦ D14 D30 ω 1] audivi ¦ misericordiaΩP |
Numérotation du verset Ps. 61,13 

et tibi Domine misericordia ¦ quia tu reddes14 unicuique iuxta15 opera sua.
14 reddes D14 D30 ω 1] reddis Ps-G ( C I G ) |
15 iuxta Ps-G ] secundum Ps-G ( R ) Ps-R |

Psalmus 61

Numérotation du verset Ps. 61,1 
prol.|
marg.| {561D} Nonne Deo subiecta erit anima mea? [AUGUSTINUS. CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Titulus: In finem pro Idithum, psalmus David. Sicut supra diximus, Idithum prefectus fuit cum quibusdam aliis cantoribus in tabernaculo Domini (I Par. 16), de quibus in titulis psalmorum plerumque fit mentio (Ps. XXXVIII), tum pro officii dignitate, tum pro nominum interpretationibus, per quas subiectorum psalmorum intelligentie {191.562D} declarantur, ut hic ponitur Idithum, quod interpretatur transiliens eos, scilicet remanentes in mundo, et herentes terrenis. De hoc transiliente agit hic Propheta, qui a terrenis ad celestia mente transilivit, monens pigros, illuc sequi, et laudans Domini locum quo transiliendo pervenit. Ita enim iste transiliens super aliquid est ut sub aliquo sit. Et est sensus: Psalmus iste est David prophete, qui hic loquitur in persona transilientis. Psalmus dico habitus pro Idithum, id est agens de transiliente. {191.563A} Transiliente, dico, in finem, id est in Christum. A
A ¶Codd. : PL191
marg.| Intentio. Monet ut, spretis caducis his, eterna speremus.
marg.| Modus: Tripartitus est psalmus. Primo, transiliens invidis respondet volentibus decipere. Secundo se subiici hortatur, et monet reliquos ad idem, ibi verumtamen Deo subiecta. Tertio errantes exprobrat, et monet in Deo non in caducis confidere, que est intentio psalmi, ibi verumtamen vani. Transiliens autem iste, videns tot impedimenta sibi occurrentia, Deo se subdit, qui est altior eo, et inferioribus se, quasi de alto respondet increpando.B
B ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 61,2 
I
prol.|
marg.| {191.563B} Nonne Deo. [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] quasi1 : Et si agitis ut movear, et si multa transilio, tamen anima mea semper erit subiecta Deo, nil preter eum cupiens. Hoc ideo dicit, ne transiliendo sit elatus, quia, qui se exaltat humiliabitur (Lc. 18). Et, Nonne subiecta erit? erit quidem, quia ab ipso, scilicet a Deo Patre est, salutare meum, id est Filius, qui est auctor salutis mee. Vere auctor.C
C ¶Codd. : PL191
1 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 61,3 
II
prol.|
marg.| Nam et ipse est Deus meus. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. HIERONYMUS. CASSIODORUS.] Hoc dicit, ne minor Patre putetur.
marg.| Vel ita, ut non fiat distinctio personarum. Vere erit subiecta, quia ab ipso, Deo, est salutare meum, id est salvatio mea. quasi2 : Scio quis {191.563C} supra me sit. Et vere. Nam et ipse, qui est Deus omnium per potentiam, est meus quadam proprietate, scilicet per gratiam, et est salutaris meus, id est redemptor per Incarnationem, et susceptor meus ad gloriam. Vel adiutor meus, alia littera, scilicet in laboribus seculi, et ideo, non movebor. [AUGUSTINUS. CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] quasi3 : Vos agitis ut movear, sed in velamento alarum eius munitus, non movebor ab eo amplius, qui in Adam quidem motus fui. Vel non movebor amplius, ut prius motus fui carnis infirmitate. Et dicit hic idem quod in alio psalmo. Quod enim dicit hic: Nonne Deo subiecta erit anima mea; hoc est quod alibi dicitur: Non veniat mihi pes superbie (Ps. XXXV). Quod vero hic dicitur: {191.563D} Non movebor amplius, hoc est quod ibi dicitur: Et manus peccatoris non moveat me.D
D ¶Codd. : PL191
2 quasi] + dicat PL
3 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 61,4 
III
prol.|
marg.| Quousque? [AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] Quasi de turre, id est de arce contemplationis loquitur imis, id est herentibus terre. quasi4 : Et quia non movebor, ergo, quousque irruitis, ut flumen vel fera, in hominem? non utique in animam, sed in carnem, quia in corpore vobis data est potestas, non in anima. Unde Iob: Terra data est in manus impii (Iob 9). Nota quod ait, quousque etc. A sanguine enim Abel hic inceperunt (Mt. 23). Sed numquid illi pertinebant ad hominem qui hic loquitur? {191.564A} utique pertinebant ad hunc hominem generalem, id est ad Ecclesiam, que hoc dicit quod et alibi ait: Supra dorsum meum fabricaverunt peccatores, prolongaverunt iniquitatem suam (Ps. 128). Hec autem unum est cum capite suo Christo, qui est caput omnium fidelium. Hoc ergo dicit: Quousque irruitis in hominem, quasi a sanguine Abel, quia ad caput pertinent membra, que ante caput prodierunt? Sed numquid prodierunt aliqua ante caput? utique, quia caput dicit in alio psalmoa mater Sion. Unde diceret mater mea Sion, nisi aliqui precessissent, de quibus natus esset? mater dicit, sed hoc dicit homo in ea natus, id est hoc dicit caput, secundum quod est homo in ea natus, non secundum quod est fundator eius Altissimus. {191.564B} Irruitis [CASSIODORUS. AUGUSTINUS. CASSIODORUS. HIERONYMUS. AUGUSTINUS.] et non leviter, sed interficitis innocentem, scilicet, alia littera, irruitis, tamquam deiecturi eum. Vos dico incumbentes ei tamquam parieti inclinato et macerie, quia putatis quod sine defensore sit, et quia facile corruit ut inclinatus paries, qui etiam non impulsus caderet; et quasi maceria, que est constructio saxorum sine ligamine coementi, ut sit circa hortos et vineas. Et ne de ipsa novitate firmam putes, addit, depulse vel impulse, vel aliis manentibus. Ita legitur illud, secundum litteram nostram, interficitis, universi vos. [HIERONYMUS. AUGUSTINUS.] quasi5 : Irruitis in hominem, sed non est vobis irruendum, quia irruendo in hominem, interficitis vos ipsos, universi, etiam consentientes.
a Cf. Ps. 86, 5.
4 quasi] + dicat PL
5 quasi] + dicat PL
marg.| Vel ita, secundum {191.564C} aliam litteram, quousque apponitis super hominem. Idem sensus est cum precedenti. Apponunt enim mala super hominem, id est super Ecclesiam, onera passionum, ut usque in finem impleat quisque fidelis in corpore suo quod deest passionum Christi (Col. 1). Deinde quasi irridendo subdit, interficitis omnes vos, alia littera, quasi6 : Vos omnes interficitis hominem illum, quantum ad hominem; sed non omnes unum, sed omnes Ecclesiam. Sed, quia Deus susceptor, non movebor, ut supra dictum est, tamquam parieti inclinato et macerie depulse. Hoc non mutatur. Nil possunt contra me persecutores.E
E ¶Codd. : PL191
6 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 61,5 
IV
prol.|
marg.| Verumtamen ficti et occulti cogitaverunt repellere [AUGUSTINUS. CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] quia latet venenum in corde, et si non audent proferre; pretium meum repellere, id est Christum, ne homines colerent eum. Vel beatitudinem eternam mihi tollere cogitaverunt. Vel secundum aliam litteram, honorem cogitaverunt repellere, id est Christum. Quia enim non possunt exstinguere nomen Christi, inhonorant exaltatum verum Ioseph. Et nota diversa genera hostium. Irruunt enim persecutores violenti, cogitant repellere heretici et ficti. Illi ita. Ego tamen salutem illorum sitiebam. Et hoc est, cucurri in siti, quia, etsi semper eos bibit, semper sitit ultra; sed ipsi ore suo {191.565A} benedicebant. Quia nequeunt per aperta mala, tentant per blanda eum seducere, et corde suo, ubi cogitaverunt repellere, maledicebant. Hos sitiebat iste. Sciendum est hic significari duas spirituales civitates, unam malorum, que dicitur Babylonia, que incipit a Cain; altera bonorum, que dicitur Hierusalem, que incipit ab Abel. Illius rex, diabolus: istius rex Christus. Cives Babylonie sunt irruentes, et repellere pretium cogitantes; cives vero Hierusalem, sunt sitientes, et eos usque in finem potantes. He due civitates permiste sunt corpore, sed divise mente. Civitas malorum significata est per illam civitatem quam prius Cain edificavit, ubi non erat ante civitas, quam vocavit Enoch, id est dedicatio, quia mali temporalibus se {191.565B} dedicant, dum in hac vita que ante est, radicem cordis plantant, quia prius est quod animale est. Civitas autem bonorum significata est per Hierusalem, que post edificata fuit, non ibi ubi prius non erat civitas, sed ubi fuit Ierus, unde Iebuseus. Fuit namque trinomia, scilicet Iebus, Salem et Hierusalem. Iebus autem interpretatur conculcata, ubi congrue Salem, seu Hierusalem, illa eversa, edificatur: quia ex veteri homine everso atque conculcato fit novus homo. Corporalis autem commistio utriusque civitatis facit ut res Babylonie ministrent, qui sunt de Hierusalem, id est boni aliquando; et res Hierusalem illi qui sunt de Babylonia, id est mali, verbi gratia, ut tres pueri in Babylonia, et mali regnantes in Hierusalem. De illa {191.565C} dicitur a Deo: Ego Deus et non homo, et civitatem non ingredior (Ose. 11). De hac Propheta aitb: « Gloriosa dicta sunt de te, civitas Dei ».F
b Ps. 86, 3.
F ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 61,6 
V
prol.|
marg.| Verumtamen . [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Secunda pars, ubi item se, id est animam suam subiici Deo hortatur. quasi7 : Illi ita. Verumtamen quidquid illi faciant, Deo subiecta esto, anima mea. Hec repetitio menti nostre robur infigit. Et debes subiici, quoniam patientia mea, quam babeo inter tanta scandala, est ab ipso. Homo enim per se hec non toleraret. A quo ipso est? ecce a Deo. Et {191.565D} vere,G
G ¶Codd. : PL191
7 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 61,7 
VI
prol.|
marg.| Quia ipse est Deus meus . [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] ergo vocat me. Et salvator meus, ergo iustificat me. Adiutor meus; ergo glorificat me. Et non emigrabo. Inde ubi glorificor, ab inquilinatu migrabo; de domo celesti non emigrabo. Vel secundum aliam litteram, scilicet non ero transfuga. Sic, et quia adiutor es, ideo, non ero transfuga ab hac fidei firmitate, quiaH
H ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 61,8 
VII
prol.|
marg.| In Deo est   salutare meum [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] id est salus mea, non ut in diis gentium mors. Et non {191.566A} solum salvus ero in Deo, id est iustus ex impio; sed etiam gloria mea erit in Deo; hic, et in futuro, id est gloriosus ero in eo. Et vere, quia ipse est Deus auxilii mei.
marg.| Vel ita, ut de futuro accipiatur totum: In Deo est salutare meum in futuro, ut non modo salvus ero, imo et gloria mea erit in futuro: tunc salvus et gloriosus ero in eo. Et modo quid? ipse Deus, adiutor meus est in certamine. Hoc dicit ne quid sibi deputet homo. Et spes mea in Deo est, donec veniatur ad perfectum, scilicet ad illam glorificationem, ubi iusti fulgebunt sicut sol in regno Patris (Mt. 13).I
I ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 61,9 
VIII
prol.|
marg.| {191.566B} Sperate [CASSIODORUS. AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] sua fide vulgata monet omnes qui superstitionibus laborant, sperate in Domino. quasi8 : Spes mea in Deo est. Quo exemplo sperate in eo. quasi9 : Imitamini me Idithum, omnis congregatio populi. quasi10 : Sitis unum, et sic sperare poteritis. Quomodo sperandum est? effundite coram illo corda vestra [AUGUSTINUS. ALCUINUS. AUGUSTINUS.] id est pravas cogitationes vestras confitendo peccata, sperando bona, deprecando veniam, plorando ruinam. Per lacrymas enim cor effunditur. Effundite ergo, nolite intus retinere virus peccati. Hec effusio significatur in tunsione pectorum. Dum enim penitentes extrinsecus pectora tundunt, quantum peccati conscientia anima pungat, monstratur. Unde: Punge oculum, {191.566C} et producit lacrymam: Punge cor, et producit scientiam (Sir. 22). Et item, in hac vero pectorum tunsione, sonus est. Quo figuratur sonus et clamor confessionis peccatorum. Effundite dico, et non perit quod effunditis, quia Deus est adiutor in eternum. Quid ergo timeas inter malos?J
J ¶Codd. : PL191
8 quasi] + dicat PL
9 quasi] + dicat PL
10 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 61,10 
IX
prol.|
marg.| PARS 3 Διάψαλμα. Verumtamen. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. HIERONYMUS. ALCUINUS.] Tertia pars, ubi errantes exprobrat et monet in Deo, non in caducis confidere: quod psalmus intendit. quasi11 : Illi irruunt et occidunt; verumtamen, vos boni, quasi in alto positi, misereamini {191.566D} eorum quos prius timebatis, et ex caritate dicite: Vani sunt filii hominum.
11 quasi] + dicat PL
marg.| Vel ita continua: ego sic monui, scilicet sperate, effundite. Verumtamen vani etc.
marg.| Vel ita iunge; Deus est adiutor noster. Et licet sic operetur nobis Deus, verumtamen filii hominum, scilicet Eve et Ade, sunt vani, in se terrena petentes, et mendaces sunt filii hominum in stateris, id est in rectitudine Scripturarum, quia pervertunt Scripturas, quibus probent falsa. Vel mendaces sunt in stateris [CASSIODORUS. HIERONYMUS. AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] id est in iniquis ponderibus, quibus ementes decipiunt. Unde Salomon: Pondus et pondus, mensura et mensura, minor, scilicet qua vendas; et maior, qua emas. Utrumque abominabile est apud Deum (Prv. 20), et item: Statera dolosa abominabilis {191.567A} est Deo; et pondus equum, voluntas eius. (Prv. 20). De utraque sententia simul proceditur hoc modo: Ad quid hoc agunt? ut decipiant alios, ipsi dico existentes in idipsum, scilicet in unum de vanitate. Etsi enim varii sunt in suis perversis studiis, de vanitate tamen in unum sunt. Unde vulpes, quas colligavit Samson ad succendendum messes alienigenarum, in posterioribus conveniebant, facies vero diversas habebant. (Iudic. 15). Heretici enim vulpibus similes in pravitate erroris conveniunt; sed contraria tradentes, et adversus seipsos dimicantes, victoriam Ecclesie faciunt.
marg.| Vel ita, et agit de hypocritis, qui aliud sunt, et aliud videri volunt. Et hoc est filii hominum sunt mendaces quia falso examine fallunt intuentes, quia iusti videri volunt, {191.567B} cum sint mendaces. Et hoc est quod subditur: Mendaces, dico, sunt in stateris, id est in libra iustitie, per quod facilius decipiunt, ut ipsi de vanitate decepti, decipiant alios in idipsum, id est per hoc ipsum quod creduntur equi.K
K ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 61,11 
X
prol.|
marg.| Nolite. [AUGUSTINUS. CASSIODORUS. ALCUINUS. CASSIODORUS.] Hic sitiens convertit se ad eos, quasi dicat; Spes mea est in Deo, sed o vos filii hominum, nolite sperare in iniquitate, sed sicut spes mea in Deo est, ita sit vestra, et nolite, vos, qui non habetis, quasi ex necessitate sitis rapturi, concupiscere rapinas, ubi potius rapit {191.567C} vos diabolus. O lucra damnosa! Invenis pecuniam, perdis iustitiam. Preda enim quam vis rapere in muscipula est; tenes alienum, et teneris a diabolo. Et est sensus: Nec speretis, nec cupiatis que congregata aliis rapiantur. Ne vero solis pauperibus hoc dicere videatur, subdit: Et, o vos qui habetis, divitie si affluant, id est si exundant, tamquam de pleno fonte currant. Nolite cor apponere, id est nolite sperare in incerto divitiarum (1Tim. 6). Hoc divitibus dicitur. Ille ergo qui non habet, non ambiat; qui habet non superbiat. Et notandum quod non dicit nolite habere, sed cor apponere. Non enim damnat divitias, unde mereamur celum, sed cor appositum, quod scilicet non expendit, sed recondit.L
L ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 61,12 
XI
prol.|
marg.| {567D} Semel locutus est Deus etc. Duo dixit, scilicet nolite cor apponere, et sperare, quibus alia duo reddit, reddens causam predictorum. quasi12 : [ALCUINUS. CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Nolite cor apponere, cur? Quia potestas vindicandi est Dei, scilicet Filii. Dixit, sperate.
12 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 61,13 
prol.|
marg.| Cur sperandum? Quia tibi Domine est misericordia remunerandi, in quo potestas et {191.568A} misericordia apparet, ecce quia tu reddes unicuique iuxta opera sua. Per hoc apparet hec de Christo dici, quia Pater non iudicat quemquam, sed omne iudicium dedit Filio (Io. 5). Unde hoc scis? quia semel, id est eternaliter, locutus est Deus, id est disposuit omnia, inter que omnia hec duo audivi, quia potestas etc.
marg.| Vel ita, secundum seriem litteren : Sperate in Deo, quia semel locutus est Deus, ubi duo hec audivi. Contrarium videtur Deum semel loqui, et duo audiri. Quid est etiam quod legitur in Apostolo: Multifariam multisque modis olim Deus locutus est (Hbr. 1), sed inter homines multis modis loquitur Deus, apud se semel, quia unicum Verbum genuit, per quod omnia facta sunt, et in quo simul omnia disposita sunt, inter que omnia {191.568B} hec duo que hic opus est dici, audivit, cum et multa alia audivit que hic memorari non est opus. Illa duo sunt potestas et misericordia, de quibus sunt omnes Scripture, propter que duo lex et prophete sunt, propter que ipse Christus missus est et apostoli. Potestas ergo timeatur, misericordia ametur, nec pro misericordia potestas contemnatur, nec pro potestate de misericordia desperetur.
marg.| Et hoc est, sperate in Deo, quia Deus semel locutus est, id est Verbum eternaliter genuit, in quo omnia fecit atque disposuit. Hoc est illud Verbum de quo pastores dixerunt: Transeamus usque Bethlehem, et videamus hoc Verbum quod factum est (Lc. 2). Quod non tantum ineffabile est, verum etiam nomen {191.568C} eius quod scribebatur in lamina aurea summi pontificis (Ex. 28), et erat tetragrammaton, id est quatuor litterarum que sunt iod, he, vau, heth, id est principium passionis vite istius. Nomen autem ex his litteris constans, ut quidam tradunt, est ia. ia. vel ie, ie, quod dicitur ineffabile, quia, cum cetera nomina Domini rem ineffabilem significent hoc ineffabiliorem rem designat, iuxta litterarum interpretationes. quasi13 : Iste cuius, hoc est nomen est principium vite per Adam amisse: et hoc per humilitatem passionis. Quid autem mirabilius quam quod patiendo, moriendo a morte nos liberavit? Ineffabilis est ergo Verbi generatio, cuius etiam nomen est ineffabile et iste tamen aliquid inde capiens dicit, semel locutus est Deus, id {191.568D} est, eternaliter Verbum genuit, in quo omnia disposuit. Hoc vidit iste elevatus super omnia, etiam transcendens angelos, et ad liquidum perveniens, ubi unus unum genuit. Inter que omnia, duo hec audivi, in alto quo transilivi, quasi non a me dico hoc, sed audivi, raptus ad Verbum unigenitum, que? Quia potestas Dei est, id est Filii, qui non tantum in se potestatem habet, verum etiam aliis confert, quia non est potestas cuicumque nisi a Deo equo, et si te lateat equitas, Et tibi Domine, misericordia, quia tu reddes unicuique iuxta opera sua. {191.569A} Hec non mutantur. [AUGUSTINUS.] Apud illum potestas, apud illum misericordia. Pertinet ad eius potestatem damnare iniquos. Treme ergo eius potestatem. Diabolus ergo quedam potestas est, plerumque tamen vult nocere, et non potest, quia potestas ista sub potestate est; tantum enim impellit parietem inclinatum, quantum accipit potestatem; quoniam qui dat tentatori potestatem, ipse tentato prebet misericordiam. Non est potestas nisi a Deo. Noli dicere quare dat tantam potestatem diabolo, ut non det econtra potestatem? Qui dat potestatem, habet equitatem. Noli ergo timere inimicum. Tantum facit quantum acceperit potestatem.M
M ¶Codd. : PL191
13 quasi] + dicat PL


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 61 ), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_61)
Signaler un complément d'information

Notes :