^a Is. 5 (LXX)

^b Is. 66.

^c Cf. Gaufridus Clarevallensis , Epistola ad Albinum cardinalem et episcopum Albanensem. De condemnatione errorum Gilberti Porretani, PL 185, 9 : « Erant et alia que in scholis suis dicebatur auditoribus suis frequenter idem episcopus tradidisse, 0592C licet nos dissimularemus; pro multitudine tamen scholarium, qui testimonium perhibebant ab eo audivisse multoties, he coram omnibus scisse et discerpte fuerunt charte, que dicebantur eius sententias continere: quin igne petito ad comburendum eas, dixerunt quidam sufficere si scinderentur. Quenam fuerint illa capitula, nec tum scire curavi, nec adhuc scio. De cetero super capitulis aliis, de quibus mandatum vestre Dignationis accepi, diligenter considerans in libro Glossarum Psalterii, quas idem Gilbertus Porretanus composuit super versum,   Adorate scabellum pedum eius (Ps. XCVIII, 5), ita scriptum inveni: «Caro de terra est, et de carne Marie carnem accepit Christus. Hec sine impietate adoratur a nobis, quia nemo carnem eius spiritualiter manducat, nisi prius adoret.» Huc usque verba sunt Augustini. Quibus continuo addidit Gillebertus declarationem, quod est additamentum eorum: «Non illa dico adoratione, que latria est, que soli Creatori debetur, sed illa, que in dulia dignior est. Dulia enim adoratio est, que etiam creature exhibetur: que duas habet species, unam que hominibus indifferenter, alteram que soli humanitati Christi exhibetur. In libro etiam Glossarum eius in Epistola sancti Pauli super illum locum,   Propter quod Deus exaltavit illum, et dedit illi nomen quod est super omne nomen (Phil. 2, 9), ita est commentatus: «Quibusdam videtur hoc nomen datum homini: quod nulla ratione convenit. Hoc enim donum 0593A esse Filium Dei, hoc nomen esse Deum, quod non per solam appellationem, sed per naturam super omne nomen est, quod non post passionem suam, sed potius a Patre, a quo habet omnia, cum generaretur, accepit. Hoc ergo non homini datum; nisi forte quis dicat, per adoptionem omne datum: sed adoptivo Deo non flectitur omne genu, nec est in gloria Dei Patris; nam nato ex Deo hoc competit. Dicit tamen Apostolus:   Dedit illi nomen, etc. Quod ideo dico, quia natus accepit ut per crucem manifestaretur, quod a Patre, dum generaretur, accepit.» Horum ergo capitulorum nihil eiusdem concilii tempore audieramus, nihil penitus noveramus. 10. Videntur autem his contraria hec que sequuntur 0593B in scripturis beati Leonis pape, quorum auctoritatem sacris canonibus confirmatam optime novit vestra Discretio. Dicit enim in Sermone paschali: «Non sic creatura in societatem sui Creatoris assumpta est, ut ille habitator, et illa esset habitaculum; sed utrumque Deus de potentia suscipientis, uterque homo de humilitate suscepti. In utraque igitur natura idem est Dei Filius, et nihil est alterius nature, quod non sit utriusque.» Item: «In nullo dividentes visibilem ab invisibili, corporeum ab incorporeo, et Verbum in Christo hominem, et Christum adoremus in Verbo.» Et infra: «Utrumque fideliter credite, utrumque fideliter adorate, et in unitate Verbi et carnis non sit ulla divisio.» Idem in Sermone de Natali: «Ab illo tempore, quo 0593C Verbum caro factum est, nec Deum illum sine hoc quod homo est, nec hominem sine hoc liceat cogitare quod Deus est, cum nihil assumpto divinum, nihil assumenti deesset humanum. Nec enim divinis humana preiudicant, nec humana divinis: ipse est caro qui Verbum.» Idem ad Flavianum episcopum: «Sententia est Ioannis apostoli et evangeliste:   Qui solvit Iesum, ex Deo non est, et hic est antichristus. (Io. IV, 3.) Quid autem est solvere Iesum, nisi humanam a Verbo separare naturam?» AUGUSTINUS.in Definitionibus ecclesiasticorum dogmatum: «Homousion Patri et homini adoratur ab Angelis et omni creatura, sicut Pater et Spiritus sanctus; non homo propter <  al. preter> Deum, vel Christus cum Deo, sed homo in Deo, et in homine Deus.» Idem de 0593D Predestinatione sanctorum: «Ille homo ut a Verbo in unitatem persone assumptus Filius Dei unigenitus esset, unde hoc meruit? Nam et ipsum Dominum glorie, in quantum homo factus est Dei Filius, predestinatum didicimus in Apostolo. Predestinata ista nature humane tanta, tam celsa et summa subvectio, ut quo attolleretur altius non haberet.» Hieronymus in Breviario Psalmorum, super   Adorate scabellum pedum eius: «Licet quidem assumptus sit homo, et ad comparationem Dei omnis creatura scabellum pedum eius est; tamen hoc ipsum scabellum sociatum est Deo. Et de sedili suo videte quam rem audeam loqui: Ego ita adoro scabellum, 0594A sicut et thronum. Ego non intelligo aliud sedentem, et aliud scabellum, sed totum in Christo thronus est. Quomodo sit nescio, et tamen credo quod sit. Sufficit mihi scire quod scriptum est, quod credo: fideles dicimur, non rationales.» [MM2018]