Glossa magna

Psalmus 19

Numérotation du verset Ps. 19,1 

¶In finem psalmus David1.
¶Codd. : (Ps. 19) D30 Rusch Ps-G, def. C
1 David] + cum una agentibus iusto D30
Numérotation du verset Ps. 19,2 I

Exaudiat te
Dominus
in die tribulationis ¦
protegat te
nomen Dei Iacob.
Numérotation du verset Ps. 19,3 II

Mittat tibi
auxilium de sancto ¦
et de Sion tueatur te.
Numérotation du verset Ps. 19,4 III

Memor sit
omnis sacrificii tui ¦ et holocaustum tuum
pingue fiat2.
2 fiat] + diapsalma Ps-G
Numérotation du verset Ps. 19,5 IV

Tribuat tibi
secundum cor tuum ¦ et omne consilium
tuum
confirmet.
Numérotation du verset Ps. 19,6 V

Letabimur
in salutari tuo ¦ et in nomine Dei
nostri
magnificabimur.
Numérotation du verset Ps. 19,7 VI

Impleat
Dominus omnes petitiones tuas ¦
nunc cognovi
quoniam salvum
fecit Dominus
christum suum.
Numérotation du verset Ps. 19,VII 

Exaudiet3 illum de celo sancto suo4 :
3 Exaudiet Ps-G Ω etc. D30 cum Ps-R ] Exaudiat Ps-G (Q* ΦP D) Rusch |
4 suo Ps-G D30] et Rusch (hapax) |
in potentatibus
salus dextere eius.
Numérotation du verset Ps. 19,8 VIII

Hi in curribus
et hi in equis ¦
nos autem in nomine Domini
Dei nostri invocabimus.
Numérotation du verset Ps. 19,9 IX

Ipsi obligati sunt
et ceciderunt ¦
nos autem5
5 autem Edmaior. ( plerique codd. et edd. ) Ω M² D30 Rusch] vero Ps-G (R F I L) cum Ps-R
surreximus
et erecti sumus.
Numérotation du verset Ps. 19,10 X

Domine salvum fac
regem ¦
et exaudi nos
in die
qua invocaverimus te.

Psalmus 19

Numérotation du verset Ps. 19,1 
prol.|
marg.| Exaudiat te. Titulus: In finem, psalmus David, patet. Hic agit Propheta de Christo, quasi de sacerdote immolaturo et rege pugnaturo [AUGUSTINUS.] ubi figura optandi canit Propheta que ventura sunt Christo, tempore afflictionis eius, quod fuit usque ad passionem; et tempore gaudii, quod fuit post resurrectionem.
marg.| Intentio. Monet fideles ad idem desiderium.
marg.| {191.215D} Modus. Bipartitus est Ps. Primo, dicit ea que tempore tribulationis vult Christo fieri. Secundo, optat et affirmat, que tempore glorie fient, ibi tribuat tibi [HIERONYMUS.] Optans ergo Christi vocem tamquam sacerdotis exaudiri, ait, o Christe.A
A ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 19,2 
I
prol.|
marg.| [AUGUSTINUS.] Dominus Pater exaudiat te in die tribulationis, qua dixisti: Pater, clarifica Filium tuum. (Io. XVII) Exaudiat dico, ita protegat te nomen Dei cui studes, Dei dico Iacob, id est iunioris populi. Ideoque te protegat, quia ad te pertinet populus posterius natus, pro quo pugnas. Hic est populus Christianus. EtB
B ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 19,3 
II
prol.|
marg.| {191.216C} Mittat tibi auxilium de sancto [AUGUSTINUS.] id est auxilietur tibi faciens tibi sanctificatum corpus. Corpus, id est Ecclesiam, et de Sion tueatur te. Sion interpretatur specula, vel speculatio. quasi1 : De Sion ergo tuetur Deus Christum, cum Ecclesiam, que est corpus eius, de alta speculatione tutam facit. {191.216D} EtC
C ¶Codd. : PL191
1 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 19,4 
III
prol.|
marg.| Memor sit, Dominus omnis sacrificii tui [AUGUSTINUS.] id est memores nos faciat iniuriarum omnium et contumeliarum, quas pro nobis tulisti, et holocaustum tuum pingue fiat, id est iucundum fiat Deo, id est crucem qua totus oblatus es convertat in letitiam resurrectionis.D
D ¶Codd. : PL191
prol.| Aliter totum Exaudiat. Potest enim etiam Ecclesie convenire quod hic optatur. [CASSIODORUS.] Propheta enim ex nimia caritate optat prospere evenire Ecclesie, ea scilicet que per Christum videbat venturasic dicens: O Ecclesia, Dominus exaudiat te in die tribulationis, quo maiori desiderio Deum precamur. {191.217A} Ita, protegat te nomen Dei Iacob, ita protegat, ita tibi faciat quod Iacob fecit, ut sicut illi, ut tibi gratiam benedictionis det et preponat te Iudeis, sicut illum preposuit maiori fratri Esau, quem electo Iacob reprobavit (Gn. 27), ita reprobatis Iudeis, Ecclesiam gentium elegit, secundum illud: Erunt novissimi primi et primi novissimi (Mt. 20). Et, o Ecclesia, mittat tibi Pater auxilium de sancto, id est de misso Filio; et de Sion tueatur te, id est de speculatione te mittat, et faciat tutam; et memor sit omnis sacrificii tui, ad remunerandum te. Sacrificium Ecclesie previdebat Propheta per Spiritum sanctum que offert, non sacrificium pecudum, sed corporis et sanguinis Christi. Et holocaustum tuum, ubi intentio amore Dei tota incenditur, pingue {191.217B} fiat, id est iucundum Deo.E
E ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 19,5 
IV
prol.|
marg.| PARS. 2. Δια ψαλμα.   Tribuat tibi . [ALCUINUS.] Secunda pars, ubi optat et affirmat que tempore glorie vult fieri Christo. quasi2 : Exaudiat te et tribuat tibi secundum cor tuum, id est secundum intentionem tuam, qui scisti quid valeret passio [AUGUSTINUS.] non secundum cor eorum qui te delere voluerunt; et consilium tuum confirmet, id est compleat, quia omnia alto consilio facit Christus. Et addit omne scilicet non solum quo animam posuisti pro vita plurimorum, ut mortificatum granum copiosius surgeret; sed etiam quo « cecitas {191.217C} ex parte contigit in Israel, ut plenitudo gentium intraret, et sic omnis Israel salvus fieret »a.F
a Cf. Rm. 11,25 : « Nolo enim vos ignorare fratres mysterium hoc ut non sitis vobis ipsis sapientes quia cecitas ex parte contigit in Israhel donec plenitudo gentium intraret ».
F ¶Codd. : PL191
2 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 19,6 
V
prol.|
marg.| Letabimur. [AUGUSTINUS.] quasi3 : Ideo hec oro, o Christe, quia letabimur, in salutari tuo, id est in eo quod tibi mors non nocebit, in quo nobis eam nocere non posse facis, et in nomine Dei nostri [CASSIODORUS. Rem,] scilicet Christi, magnificabimur eius nomine dicti Christiani. [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] Vel in nomine Dei nostri magnificabimur, id est confessio tui nominis non perdet, sed magnificabit nos. Dum ait, letabimur et magnificabimur, ostendit Propheta se unum de Ecclesia tanto tempore ante {191.217D} Christum.G
G ¶Codd. : PL191
3 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 19,7 
VI
prol.|
marg.| Impleat. quasi4 : Quid per singula? Impleat Dominus omnes petitiones tuas. [GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] Non solum quas in terra fecisti, sed eas etiam quas in celo facis, interpellans pro nobis. Nec inde dubito quia iam nunc cognovi tanto ante per prophetiam mihi ostensum est quoniam salvum fecit, id est faciet, Dominus Pater Christum suum, id est quod resuscitabit Dominus Christum. EtH
H ¶Codd. : PL191
4 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 19,VII 
prol.|
marg.| Exaudiet illum de celo sancto suo. [AUGUSTINUS.] Non {191.218A} solum de terra, ubi petit clarificari, sed etiam in celo, ubi interpellat pro nobis ad dexteram Patris, mittens inde Spiritum sanctum super credentes, in potentatibus. quasi5 : Exaudiet illum utique in hoc quod in potentatibus nostris est salus dextere eius, id est potentatus nostri sunt, salus favoris eius, id est nos potentes sumus ex auxilio gratie eius, cum etiam de tribulatione dat nobis auxilium, ut quando infirmamur, tunc potentes simus, quia vana est salus hominis, que est sinistre. Unde et superbia nascitur, dum peccantes extolluntur, quia temporaliter salvi sunt. De quibus subdit:I
I ¶Codd. : PL191
5 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 19,8 
VIII
prol.|
marg.| Hi in curribus. [CASSIODORUS.] Vel ita: Quia dixerat {191.218B} Christum petere et exaudiri, per quod ostenditur verus homo, ut ipsum quoque omnipotentem Deum ostenderet, addit, in potentatibus, quasi6 : petet et exaudietur ut verus homo; tamen ipse est idem Deus omnipotens, quia, salus est dextere eius, id est in dextera divinitatis eius salus est, id est habet in deitate quod petit ex carne; et hec salus non est temporalis, nec aliquibus malis afficienda; sed est in potentatibus, id est suos facit potentes in eternitate. [ALCUINUS.] Salus autem sinistre sunt temporalia, in quibus potentes erunt, non sui. Et hoc est quod subdit, hi in curribus, quasi7 : Salus dextere eius est in potentatibus, sed hi qui non sunt sui, sunt in curribus [AUGUSTINUS.] id est volubili successione temporalium bonorum trahuntur, {191.218C} et in seculari potentia gaudent, et hi sunt in equis, id est superbis honoribus gaudent. Tangit duo genera triumphorum, qui erant apud antiquos, unus maior, alter minor. [CASSIODORUS.] Maior triumphus, qui dicebatur laureatum, in curru fiebat; minor, qui dicebatur ovatio, fiebat in equo. [ALCUINUS.] Et per hec despicit eos Propheta, qui de terrena dignitate presumunt. Nos autem. quasi8 : Illi exsultant in huiusmodi, nos autem in nomine Domini Dei nostri invocabimus [AUGUSTINUS.] spem figentes in eternis, nec gloriam nostram querentes, sed Dei.J
J ¶Codd. : PL191
6 quasi] + dicat PL
7 quasi] + dicat PL
8 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 19,9 
IX
prol.|
marg.| Ipsi obligati. [CASSIODORUS.] Hic ostendit quomodo {191.218D} vana sit salus hominis: quasi9 : Illi sunt in curribus et equis, ideo ipsi obligati sunt, terrenis desideriis, scilicet cupiditate temporalium, nolentes parcere Domino [AUGUSTINUS.] ne perderent locum et gentem (Io. 11). Et irruentes in lapidem offensionis, et petram scandali (1Pt. 2), ceciderunt de spe celesti in mortem cecitatis, quamvis videantur stare recti, quibus cecitas ex parte facta est, Dei iustitiam ignorantibus, et suam constituere volentibus (Rm. 10), nos autem, quasi10 : Iudei obligati ceciderunt, nos autem populus gentium, de lapidibus suscitati filii Abrahe, surreximus a vitiis et morte. [CASSIODORUS.] Et hoc, non viribus nostris, sed per fidem iustificati, erecti sumus ad alta.K
K ¶Codd. : PL191
9 quasi] + dicat PL
10 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 19,10 
X
prol.|
marg.| Domine. Hic est conclusio psalmi. Et quia sic erit, id est quia salvo rege salvi erimus, ergo, o Domine, salvum fac regem Christum [AUGUSTINUS.] ut qui patiendo exemplum preliandi nobis dedit, offerat et sacrificia nostra sacerdos excitatus a morte, et in celo constitutus. Et eo iam pro nobis offerente, quasi per eum advocatum exaudi nos in die qua invocaverimus te, id est qua vere credimus eum resurrexisse: quia hoc vere est invocare.L
L ¶Codd. : PL191


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 19), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_19)
Signaler un complément d'information

Notes :