Glossa magna

Psalmus 27

Numérotation du verset Ps. 27,1 

¶ Psalmus huic David1.
¶Codd. : (Ps. 27) D30 Rusch Ps-G, def. C
1 Psalmus] om. Ps-G D30 | David] + deprecatio prophetia D30
Numérotation du verset Ps. 27,I 

Ad te Domine clamabo ¦
Deus meus ne sileas
a me’ nequando
taceas a me ¦
et
assimilabor descendentibus in lacum.
Numérotation du verset Ps. 27,2 II

Exaudi Domine2 vocem deprecationis mee
2 Domine D30 Rusch ] om. Ps-G
dum oro ad te ¦
dum extollo manus meas
ad templum sanctum tuum.
Numérotation du verset Ps. 27,3 III

Ne simul tradas me
cum peccatoribus ¦ et cum operantibus iniquitatem ne perdas3 me.
3 perdas D30 Rusch ] perdideris Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,IV 

Qui loquuntur pacem
cum proximo suo ¦
mala
autem4 in cordibus eorum.
4 autem D30 Rusch ] + sunt Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,4 V

Da illis secundum opera eorum5* : et secundum nequitiam adinventionum ipsorum.
5 illis D30 Rusch Edminor] + Domine Edmaior. (lapsu) cum Ps-α²Ps-ε Ps-Moz X | eorum Ps-G (V D) D30 Ω Ed1530 Clementina cum Ps-R ] ipsorum Rusch Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,VI 

Secundum opera manuum eorum tribue6 illis ¦
6 eorum Ps-G D30 Rusch ] illorum Ps-G (L) ΩS cum Ps-αβγδ Ps-Moz | tribue] retribue Ps-G (L) cum Ps-R
redde
retributionem eorum7 ipsis.
7 eorum Ps-G D30 ² (in ras.) Rusch ] Ps-αγδε Ps-Moz
Numérotation du verset Ps. 27,5 VII

Quoniam
non intellexerunt opera Domini† et in opera manuum eius ¦
destrue8 illos et non edificabis eos.
8 destrue Ps-G (L Q W ΦP K) Rusch Ed1530 cum Ps-R ] destrues Ps-G (F ΦRG U R G ΨB V D) D30 Ω Clementina etc. cum LXX
Numérotation du verset Ps. 27,6 VIII

Benedictus Dominus ¦
quoniam exaudivit vocem deprecationis mee.
Numérotation du verset Ps. 27,7 IX

Dominus adiutor meus
et protector meus ¦
et9 in ipso speravit cor meum et adiutus sum.
9 et D30 Rusch] om. Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,X 

Et
refloruit caro mea ¦
et ex voluntate mea
confitebor ei.
Numérotation du verset Ps. 27,8 XI

Dominus fortitudo
plebis sue ¦ et protector
salvationum christi sui est.
Numérotation du verset Ps. 27,9 XII

Salvum fac
populum tuum Domine10 †
10 Salvum fac populum tuum Domine ΦRG Ps-G (V D) Ω Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] Salvam fac plebem tuam Ps-G (R F*), S. f. populum tuum cett.
et benedic
hereditati tue* et rege
eos et extolle illos11
11 eos... illos Ps-G (V D) D30 ² (cum Te Deum, f. 129) Cor2 (in cantico Te Deum dicitur ILLOS ) Ω Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] eos... eos Ps-G
usque in eternum.

Psalmus 27

Numérotation du verset Ps. 27,1 
prol.|
marg.| {191.277C} Ad te, Domine, clamabo. Titulus. Psalmus huic David. [ALCUINUS.] Per David aliquando intelligitur caput, id est Christus, aliquando corpus, id est Ecclesia: interdum utrumque simul, id est totus Christus. [CASSIODORUS.] Ubi autem in titulo additur, huic, vel ipsi, Christus intelligitur, sicut hic. Et est sensus: Psalmus iste, attribuitur huic David, id est Christo, qui loquitur in hoc psalmo. Et est psalmus iste tertius eorum qui breviter agunt de passione Christi et resurrectione [ALCUINUS.] ubi proponitur Christus, etsi adeo dignus, non in se confidere, sed totum a Deo petere, quod est utile exemplum iustis.
marg.| Intentio. [CASSIODORUS.] Monet eos adversa tolerare, qui volunt cum Christo regnare.
marg.| {191.277D} Modus. Bipartitus est. Primo, ponitur oratio tempore passionis habita. Secundo, auditus de resurrectione sua, gratias agit, ibi benedictus etc. [ALCUINUS.] Christus utique secundum quod homo proponens se exemplum iustis, humiliter ad Patrem ait : A
A ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 27,1 
I
prol.|
marg.| O Domine Deus meus 1 ego homo clamabo vel clamavi, ad te. [AUGUSTINUS.] Et tu, o Deus, ne sileas a me, id est ne unitatem Verbi tui separes ab eo quod homo sum; nequando taceas a me. [ALCUINUS.] Hoc non est in Hebreo, sed est additum a Septuaginta, quod HIERONYMUS. obelo ante posito quasi iugulandum notavit2. {191.278C} Ideoque prosequi debes, quasi interpositum non sit, et assimilabor, quasi3 : Dico ne sileas. [HIERONYMUS.] Et id est quia si silueris, assimilabor descendentibus in lacum [AUGUSTINUS.] id est in miseriam huius vite. Ex eo enim quod verbum mihi semper unitur, non sum talis homo quales ceteri, qui nascuntur in profunda miseria seculi. Ubi, quasi sileas, non agnoscitur verbum tuum. [ALCUINUS.] Vel potest utrumque convenienter legi, ne sileas, et nequando taceas, quod Septuaginta non sine causa addiderunt. Intellexerunt enim illa una oratione, scilicet ne sileas, Christum duo petiisse. scilicet ut in passione clarificaret eum Pater, protegendo, {191.278D} et in resurrectione a morte resuscitando. Hec igitur duo distinxerunt diversis verbis 4 et in primo quidem petit clarificari in resurrectione: in secundo vero, in passione. Et est, ne sileas a me, in resurrectione. Sed responde mihi annuendo, id est resuscitando. Et non tantum hoc, sed nequando, id est nec ad horam, taceas a me, sed et hic [HIERONYMUS.] id est in passione clarifica, protegendo; et post in resurrectione, pro qua ante oravit. Deinde causam subdit, quasi5 : Ideo ne sileas, quia, si silueris, assimilabor descendentibus in lacum, id est in infernum, id est illis qui in inferno detinentur.B
B ¶Codd. : PL191
1 + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL
2 notavit] + interpolatio Ricardi Cenomani : «Mirum est quod dicat non haberi in Hebr. et esse jugulatum a Hier., quia et legitur, et Hier. vertit juxta Hebraeum. Verum est tamen quod Romanum psalterium non legit. Hebraeus sic habet הֶשְׁחֶת ץֽי.» Ed1541 (46ra) ; PL 191, 277D–278 C.
3 quasi] + dicat PL
4 + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL
5 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 27,2 
II
prol.|
marg.| {191.279A} Exaudi: [CASSIODORUS.] quasi6 : Ne sileas, sed exaudi, Domine vocem deprecationis mee. Hoc ideo dum id est quia oro ad te [AUGUSTINUS.] quod fecit Christus ante traditionem pro credituris. [HIERONYMUS.] Et etiam ideo dum id est quia extollo manus meas, ad litteram, in cruce. Et hoc, non pro culpa mea, sed ad constituendum templum sanctum tuum 7 id est ut tibi Ecclesiam constituam. quasi8 : Hoc facio ad salutem eorum, qui fiunt templum tuum. Vel extollo manus meas, id est opera non deprimo, ad templum sanctum tuum, hoc non mutatur. [CASSIODORUS.] Vel ad litteram, extollo manus meas ad templum sanctum tuum, quod est in Hierusalem, hoc dicit secundum morem Iudeorum quibus preceptum est ut ubicumque essent ad illam partem {191.279B} orarent, ubi Hierusalem esse scirent; quod et Iesus legem implens fecit. Vel in oratione, manus levo ad templum, id est ad celum, que est consuetudo fidelium, quia inde auxilium speramus.C
C ¶Codd. : PL191
6 quasi] + dicat PL
7 + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL
8 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 27,3 
III
prol.|
marg.| Ne simul. Quasi dicat. Dico exaudi ne tradas me in mortem, simul cum peccatoribus 9 id est ea intentione qua illi. quasi10 : Et si tradis me in mortem, non eo voto facias quo illi, quia illi sunt peccatores, tu veritas. Et ne perdas me damnando velut reum cum operantibus iniquitatem, id est illi sicut intendunt, quia ipsi operantur iniquitatem, id est mortem meam, et quia loquuntur {191.279C} pacem dolose. Unde subdit:D
D ¶Codd. : PL191
9 + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL
10 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 27,IV 
prol.|
marg.| [AUGUSTINUS.] Qui loquuntur pacem dicentes: Scimus quia a Deo venisti, magister (Io. 3). Loquuntur, dico, cum proximo suo, id est mecum qui sum proximus eorum per carnem, et etiam per impensam misericordie, quia non pertransivi videns vulneratum a latronibus sicut sacerdos et levita, sed ut vere proximus appropiavi, ut in eum facerem misericordiam: mala autem, quasi11 : loquuntur bona et pacem labiis; mala autem sunt, id est odium, in cordibus eorum. Et ideoE
E ¶Codd. : PL191
11 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 27,4 
V
prol.|
marg.| Da illis secundum opera eorum [CASSIODORUS. ALCUINUS.] id est secundum quod intenderunt, non secundum quod inde provenit. Et est hoc predicere, non optare. [AUGUSTINUS. REMIGIUS] Vel optat iustitiam Dei in hoc servari, quia hoc et iustum est, ac si dicat: Iustitie tue, Domine, consentio, que mihi placet, et si eorum pena non delecter. Et secundum nequitiam adiventionum ipsorum da illis. 12 Mala enim fecerunt, et mala adinvenerunt, dicentes quod seductor essem, et non Deus (Mt. 23). [AUGUSTINUS.] Alia littera habet, secundum malignitatem affectionum ipsorum, quia mala affectantes bona invenire non possunt. Nec variatur sensus a {191.280A} priori. Et repetit ut notet pertinaciam malignitatis eorum dicens:F
F ¶Codd. : PL191
12 + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL
Numérotation du verset Ps. 27,4 
VI
prol.|
marg.| Retribue illis secundum opera manuum eorum. [AUGUSTINUS.] Et si aliis prosit ad salutem quod fecerunt, tamen secundum opera manuum tuarum tribue illis, id est secundum voluntatem operum ipsorum. Opera manuum dicit ideo, quia in eis studiosi fuerunt, quia ceperunt, crucifixerunt linguis, et si non manibus, instinctu, et si non actu que inter opera eorum sunt pessima. Hoc ideo dicit, ne se per alios excusent. [CASSIODORUS.] Adhuc de pena eorum addit dicens redde retributionem eorum ipsis. [AUGUSTINUS.] Quia mala pro bonis reddunt mihi. Et hoc redde eis, ut {191.280B} sicut fallaciam mihi pro veritate reddebant, ita fallacia eorum ipsos fallat. Et hoc eis accidisse manifestum est.G
G ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 27,5 
VII
prol.|
marg.| Quoniam non intellexerunt opera Domini. Vel in opera Domini, scilicet Verbum factum esse hominem. [AUGUSTINUS.] Hec est nimirum ipsa retributio eorum, ut quem malivolo animo tentaverunt, non cognoscerent esse Deum, quo consilio incarnatum Pater misit; et non intellexerunt in opera manuum eius visibilia, id est nec ipsis visibilibus operibus moti sunt, que porrecta sunt usque ad oculos eorum, per que ad invisibilia ducerentur, sed non {191.280C} intellexerunt. Et ideo destrue illos, vel destrues, ut nihil mihi noceant, nec prius ecclesie mee et non edificabis eos, postea, ut solebas olim post captivitates, sed de hac captivitate non reducentur.
marg.| [ALCUINUS.] Vel ita, quoniam reddit causam quare retribuendum sit eis, quasi13 : Et merito reddet, quoniam et si deessent opera que focerunt, hoc sufficeret damnationi eorum, quod ipsi non intellexerunt per legem et prophetas, quibus perstricti sunt, opera Domini, id est que invisibilia operatur Deus per me. Et in opera manuum eius [CASSIODORUS.] id est nec etiam visibilia que Deus per me operatur, intellexerunt. Et ideo, destrues illos, et non edificabis eos, id est non sic destrues, ut {191.280D} in melius edifices, sicut Paulum et multos alios destruxisti ut faceres meliores, secundum illud Ieremie: Misi te ut evellas, et dissipes, et destruas, et disperdas, et edifices et plantes (Ier. 1). 14 Vel destrue illos, et non edificabis eos, id est excecabis eos, non ad horam, sed usque in finem.H
H ¶Codd. : PL191
13 quasi] + dicat PL
14 + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL
Numérotation du verset Ps. 27,6 
VIII
prol.|
marg.| PARS 2. Benedictus. [CASSIODORUS.] Secunda pars, ubi Christus auditus de resurrectione gratias agit, subdens de salute credentium. quasi15 : Non ex diffidentia oro, quoniam Dominus exaudivit vocem deprecationis mee, unde ipse benedictus sit. Exaudivit dico ita quodI
I ¶Codd. : PL191
15 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 27,7 
IX
prol.|
marg.| {191.281A} Dominus est adiutor meus [AUGUSTINUS.] id est mei, tanta patientis et protector meus, id est mei, in immortalitatem resurgentis, et in ipso speravit cor meum, et adiutus sum.J
J ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 27,7 
X
prol.|
marg.| Et refloruit quasi16 : Adiutus sum et sic quod refloruit caro mea, immunitate peccati 17 que in Adam defloruit per peccatum. Florem ergo quem in primo homine amisit, in me recuperavit, qui sine vitio et peccato conceptus sum, et natus de Spiritu sancto. Vel caro mea refloruit, {191.281B} id est iterum in resurrectione floruit, scilicet cum resurrexit, (CASSIODORUS.) que prius immunitate floruit in conceptione. Unde iam metu mortis consumpto, confitebor ei, et hoc ex voluntate mea [AUGUSTINUS.] id est confitebuntur ei mei, in quibus ego sum. Et hoc non timoris necessitate, ut sub lege, sed libera voluntate cum lege.K
K ¶Codd. : PL191
16 quasi] + dicat PL
17 + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL
Numérotation du verset Ps. 27,8 
XI
prol.|
marg.| Dominus fortitudo. Hic subdit de salute credentium. quasi18 : Et merito confitebuntur. (CASSIODORUS.) quia Dominus, ipse idem qui est adiutor meus et protector [ALCUINUS.] est fortitudo in pugna contra diabolum. Plebis sue [AUGUSTINUS.] scilicet que in {191.281C} eo confidit. Non ergo fortem se putet plebs, ut suam presumat constituere iustitiam, sed iustitie Dei se subiiciat. Et ipse est protector salvationum Christi sui 19 id est illos quos Christus ad salutem elegit, protegit hic in lucta, ne ledantur a diabolo. Vel de futuro potest hoc accipi [AUGUSTINUS.] quasi dicat in pugna est ipse fortitudo suorum. Et post pugnam, est protector salvationum Christi sui, id est salvos factos per Christum suum immortalitate proteget. Quod ego iam resuscitatus, iam reflorente carne mea, interpello et oro, sic: OL
L ¶Codd. : PL191
18 quasi] + dicat PL
19 + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL
Numérotation du verset Ps. 27,9 
XII
prol.|
marg.| {191.281D} 20 Domine Pater, salvum fac a malis seculi populum tuum 21 qui et meus est, quia omnia mea tua sunt, et benedic hereditati tue, (AUGUSTINUS.) id est auge virtutibus et numero hereditatem tuam, (GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.) que est et mea, quia dixisti, Dabo tibi gentes etc. (Ps. 2) Ecce quanta est spes credentium cum pro eis orat passus, pro eis iudex et advocatus. Et rege eos in hac temporali vita [ALCUINUS.] ne declinent ad prava, et extolle illos [AUGUSTINUS.] a terrenis usque in eternum, id est ad appetenda eterna. Vel extolle intellectu, scilicet Scripturarum et bono opere. Et hoc, usque in eternum, id est per totum hoc seculum, usque in finem. Vel extolle illos usque in eternum {191.282A} [CASSIODORUS.] Hinc tolle eos usque in eternum, id est in eternam vitam.M
M ¶Codd. : PL191
20 + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL
21 + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 27 ), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_27)
Signaler un complément d'information

Notes :