Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa magna

Biblia communis

Psalmus 36

Numérotation du verset Ps. 36,1

¶ Psalmus David¹.

¶Codd. : (Ps. 36) Ω ^M (161vb-162rb) Ω^S (264rb-va) Ω^X (226rb-va) P15205 (64va-67va) P10489 ω 1 (74ra) Ps-G Rusch

¹ Psalmus David Ω^S Ω^X P15205 P15205 ²] Ipsi David Ps-G D14 D30 | David] + hic hortatur Moysen et ad fidem demonstrans et salutem Ecclesie monet credentes D30

Numérotation du verset Ps. 36,I

Noli emulari

in malignantibus ¦

neque zelaveris

facientes iniquitatem.

Numérotation du verset Ps. 36,2 II

Quoniam tamquam fenum

velociter arescent ¦ et

quemadmodum olera²

² quemadmodum Ps-G D30 Rusch ] sicut Ps-R

herbarum

cito decident.

Numérotation du verset Ps. 36,3 III

Spera in Domino

et fac bonitatem ¦

et³ inhabita

³ et Hi ] om. D30*

terram

et pasceris

in divitiis

eius. ⁴

⁴ <divisio.> Domino… Hi D30 Ω ^M] Domino’... bonitatem ¦... terram’ ω 1, Domino… terram Ω^X P15205 , Domino… bonitatem’… terram ¦ Ω^S

Numérotation du verset Ps. 36,4 IV

Delectare

in Domino ¦ et dabit tibi petitiones cordis tui.

Numérotation du verset Ps. 36,5 V

Revela

Domino viam tuam et spera in eo⁵ ¦ et ipse

⁵ eo Ps-G ( C I M Q W Φ^P* G ² Ψ^B V D ) D30 P10489 ω 1 Ω Rusch Ed1530 Clementina ] eum Cor2 (antiq.) Ps-G

faciet.⁶

⁶ <divisio.> tuam’… eo ¦ ω 1] tuam ¦… eo ’ Ω^S, tuam ¦… eo Hi Ω^X P15205

Numérotation du verset Ps. 36,6 VI

educet quasi lumen iustitiam tuam^†

et iudicium tuum

tamquam meridiem ¦

Numérotation du verset Ps. 36,7

subditus esto Domino

et ora eum. ⁷

⁷ <divisio.> tuam+… meridiem ¦… Domino D30 Ω ^M] … Domino’ ω 1, tuam ¦… meridiem’… Domino’ Ω^S,tuam ¦… meridiem’… Domino Ω^X ; tuam ¦… meridiem… Domino’ P15205

Numérotation du verset Ps. 36,VII

Noli emulari

in eo qui prosperatur

in via sua ¦

in⁸* homine faciente iniustitias.⁹

⁸ in Hi Cor2 (hebr. et ant. et grecus non interponunt ET ) Ps-G ] et praem. Ψ B² D30* ( eras. ) Ω^X P10489 Ps-εPs.-Moz. Rusch |

⁹ <divisio.> eoD30 Ω^SXω¹] eo’ Ω ^M |

Numérotation du verset Ps. 36,8 VIII

Desine ab ira

et derelinque furorem ¦ noli emulari ut maligneris.

Numérotation du verset Ps. 36,9 IX

Quoniam qui malignantur

exterminabuntur ¦

sustinentes autem

Dominum ipsi

hereditabunt terram.

Numérotation du verset Ps. 36,10 X

adhuc pusillum et non erit peccator ¦

et queres

locum eius et non invenies.¹⁰

¹⁰ <divisio.> pusillum’ ω 1

Numérotation du verset Ps. 36,11 XI

Mansueti autem

hereditabunt terram ¦

et delectabuntur

in multitudine pacis.

Numérotation du verset Ps. 36,12 XII

Observabit peccator

iustum ¦

et stridebit

super eum dentibus suis.

Numérotation du verset Ps. 36,13 XIII

Dominus autem irridebit eum ¦

quoniam prospicit

quod¹¹ veniet¹²

¹¹ quoniam... quod Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Cor2 (antiq. cum greco) Ω P10489 ω 1 Rusch cum Ps-R ] quia... quoniam Ps-G ( R F C I) |

¹² veniet Ps-G D30 Ω ^MX P15205 Rusch ] veniat Hi Ω^S P10489 ω¹ Ps-γ Ps-κ, venit Ps- δ, venient Ps-ε Ps-Moz |

dies eius.

Numérotation du verset Ps. 36,14 XIV

Gladium

evaginaverunt peccatores ¦ intenderunt

arcum suum.

Numérotation du verset Ps. 36,XV

decipiant¹³ pauperem

¹³ decipiant Hi D30 Ω 10489 ω¹ Rusch ] deiciant Ps-R Clementina

et inopem ¦

ut trucident¹⁴

¹⁴ trucident Hi D30² Ω ^M Ω^X² ω 1 Ps-G Rusch ] trucidant D30* ( ? ) Ω^S Ω^X* P10489 Corsiniana40E15

rectos corde.

Numérotation du verset Ps. 36,15 XVI

Gladius eorum intret

in corda ipsorum ¦

et arcus eorum¹⁵ confringatur.

¹⁵ eorum Hi Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ω¹ P10489 Rusch cum Ps-R ] ipsorum Ps-G

Numérotation du verset Ps. 36,16 XVII

Melius est modicum

iusto ¦ super

divitias peccatorum multas.

Numérotation du verset Ps. 36,17 XVIII

Quoniam brachia

peccatorum conterentur ¦ confirmat autem

iustos Dominus.

Numérotation du verset Ps. 36,18 XIX

Novit

Dominus

dies immaculatorum ¦

et hereditas eorum

in eternum erit.

Numérotation du verset Ps. 36,19 XX

Non confundentur¹⁶

¹⁶ confundentur Hi Ω^X Rusch ] confundantur P10489

in tempore malo^†

et in diebus famis

saturabuntur ¦

Numérotation du verset Ps. 36,20

quia peccatores

peribunt. ¹⁷

¹⁷ <divisio.> malo+… saturabuntur ¦ D30 ω 1] malo… saturabuntur Ω ^M ; malo ¦… saturabuntur ¦ Hi Ω^S, malo ¦… saturabuntur Ω^X P15205

Numérotation du verset Ps. 36,XXI

Inimici

vero¹⁸

¹⁸ vero Hi P10489 Ω ω¹ Ps-G ] om. P15205

Domini mox¹⁹

¹⁹ mox Ps-G D30 ² Cor2 ( UT non est interponendum) Ω ^MX P10489 P15205 Rusch ] + ut Ps-G ( I² M* ) D30 * ( eras. ) Ω^S ω 1 Clementina

honorificati fuerint²⁰

²⁰ fuerint Hi Ω P10489 ω 1² Ps-G ] fuerunt ω 1*

et exaltati ¦

deficientes

quemadmodum

fumus deficient²¹.

²¹ deficient Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Rusch cum Ps-R ] defecerunt Ps-G , deficiant Φ^R*

Numérotation du verset Ps. 36,21 XXII

Mutuabitur peccator

et non solvet ¦

iustus autem miseretur

et retribuet²².

²² retribuet Hi Ω^S Ω^X ω 1 Rusch Ed1530 ] tribuit Ps-G (R² F* M²) D30 , tribuet Ω ^M P10489 Ps-G | <divisio.> peccator… soluet ¦ D30 Ω]peccator ’… soluet ¦ ω 1

Numérotation du verset Ps. 36,22 XXIII

Quia benedicentes

ei hereditabunt terram ¦

maledicentes autem

ei disperibunt.

Numérotation du verset Ps. 36,23 XXIV

Apud

Dominum gressus hominis dirigentur²³ ¦

²³ dirigentur Hi D30 Ω ^M Rusch Ps-G ] dirigetur Ps-G (Q W K Ψ^B²) Ω^S Ω^X ω 1 cum Ps-αγ Ps-Moz C Ps-Med

et viam eius

volet²⁴.

²⁴ volet Ps-G cum LXX Hexapl. Hieron., Ep. 106 Ps-α Ps-γ Ps-δ Ps-λ

Numérotation du verset Ps. 36,24 XXV

Cum ceciderit ²⁵*

²⁵ ceciderit Hi D30 Ω^S ω¹ Ps-G ] + iustus Ω ^M Rusch cum Ps-R , + peccator P10489* (cancell.)

non collidetur ¦

quia Dominus supponit²⁶

²⁶ supponit Hi D30 Ω P15205 P10489 ω 1 Cor2 (satis antiq. et hebr. in presenti, grecus presentis temporis) Rusch ] supponet Ps-G (Q*), supponitur Ψ^B

manum suam.

Numérotation du verset Ps. 36,25 XXVI

Iunior

fui etenim²⁷ senui^† et non vidi iustum derelictum ¦

²⁷ etenim Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Ω ω¹ Rusch ] nec enim P10489, et Ps-G cum Ps-R

nec²⁸ semen eius

²⁸ nec Cor2 (anti.) Hi Ω^X] neque Ps-G ( F ) Ps-βγ, et P10489

querens panem²⁹.

²⁹ panem Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Hi D30 Ω P10489 ω 1 Rusch ] panes Ps-G

Numérotation du verset Ps. 36,26 XXVII

Tota die

miseretur

et commodat ¦

et semen illius

in benedictione erit.

Numérotation du verset Ps. 36,27 XXVIII

Declina³⁰ a malo

³⁰ Declina] Hic est divisio in psalteriis ad usum monachorum iuxta Regulam sancti Benedicti ut Hi

et fac

bonum ¦

et inhabita

in seculum seculi.

Numérotation du verset Ps. 36,28 XXIX

Quia Dominus amat

iudicium^†

et non derelinquet

sanctos suos ¦

in eternum conservabuntur. ³¹

³¹ <divisio.> iudicium +… suos ¦ ω 1 D30 ] iudicium ¦… suos Ω ^MX; iudicium ¦ … suos ’ Ω^S

Numérotation du verset Ps. 36,XXX

Iniusti punientur ¦

et semen impiorum

peribit.

Numérotation du verset Ps. 36,29 XXXI

Iusti autem hereditabunt terram ¦

et inhabitabunt in seculum seculi super eam.

Numérotation du verset Ps. 36,30 XXXII

Os iusti meditabitur

sapientiam ¦

et lingua eius loquetur iudicium ¦

Numérotation du verset Ps. 36,31 XXXIII

Lex Dei eius

in corde ipsius ¦

non supplantabuntur

gressus eius.

Numérotation du verset Ps. 36,32 XXXIV

Considerat peccator iustum ¦ et

querit mortificare eum.

Numérotation du verset Ps. 36,33 XXXV

Dominus autem non derelinquet eum

in manibus³² eius

³² manibus Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Hi D30 Rusch cum Ps-R ] manus Ps-G

nec damnabit

eum

cum iudicabitur

illi.

Numérotation du verset Ps. 36,34 XXXVI

Exspecta

Dominum et custodi

viam eius^†

et exaltabit te

hereditate capias

terram ¦

cum perierint peccatores videbis. ³³

³³ <divisio.> eius+… te… terram ¦ D30 Ω ^M ω 1] eius ¦ … te ¦… terram ¦ Ω^S, eius ¦… te… terram ¦ Ω^X

Numérotation du verset Ps. 36,35 XXXVII

Vidi impium

superexaltatum ¦

et elevatum

sicut

cedros Libani. ³⁴

³⁴ <divisio.> superexaltatum ¦ et eleuatum Hi D30 ω 1 Ω^X] superexaltatum et eleuatum ¦ Ω^S P15205

Numérotation du verset Ps. 36,36 XXXVIII

Et transivi

et ecce non erat ¦

quesivi³⁵ eum

³⁵ quesivi Ps-G (Q*) Hi D30 Cor2 (grecus et hebr. et antiq. et Hier. pretermittunt ET ) Ω ω 1 Rusch cum Ps-R ] et praem. P10489* ( exp. ) Ps-G

et non est inventus locus eius.³⁶

³⁶ <divisio.> transivi... eum Hi D30 Ω ^MX ω 1] transivi’ eum’ Ω^S

Numérotation du verset Ps. 36,37 XXXIX

Custodi

innocentiam

et vide

equitatem ¦

quoniam sunt reliquie homini pacifico.³⁷

³⁷ <divisio.> innocentiam… equitatem ¦ D30 Ω^X P15205 ] innocentiam’… equitatem ¦ Ω^S ω 1

Numérotation du verset Ps. 36,38 XL

Iniusti autem³⁸

³⁸ autem Hi Ω ^MX P10489 ω 1] om. Ω^S*

disperibunt ¦ simul

reliquie

impiorum interibunt³⁹.

³⁹ interibunt Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Ω ^M Ω^S Ω^X ω 1 P10489DD30 Rusch ] peribunt Ps-G | <divisio.> disperibunt ¦ simul D30 Ω^SX ω 1] disperibunt simul ¦ Hi Ω ^M

Numérotation du verset Ps. 36,39 XLI

Salus autem iustorum a Domino ¦

protector eorum in tempore tribulationis.

Numérotation du verset Ps. 36,40 XLII

Et adiuvabit eos Dominus

et liberabit eos^†

et eruet eos

a peccatoribus ¦ et salvabit eos

quia speraverunt in eo⁴⁰. ⁴¹

⁴⁰ eo Hi D30 Ω ω¹ P10489 Ps-G ] eum Ps-G (R Q* Φ^RGV) P15205 Ps-R |

⁴¹ <divisio.> eos²+… peccatoribus ¦ D30 Ω ^MS ω 1] eos² ¦… peccatoribus Ω^X P15205 | eos⁴ D30 Ω ^MX P15205 ] eos⁴’ ω 1, eos ¦ Ω^S |

Psalmus 36

Numérotation du verset Ps. 36,1

^prol.|

^marg.| {367A} Noli emulari. Titulus Psalmus David. [ALCUINUS.] Psalmus iste tertius est eorum qui per alphabetum imperfectum describuntur, et est totus de correctione morum. Est enim psalmus iste, quasi vestis Christi, et potio corporis eius, vestis scilicet que totum corpus eius operiat preceptis, et protegat contra adversa, et quasi sinu consilii foveat. [AUGUSTINUS.] {191.367B} Potio contra infirmos, qui murmurant de flore malorum et labore bonorum, quasi omnia casu agantur, quorum errorem curat psalmus velut salubre antidotum, docens omnia, et hec inferiora divina providentia gubernari, et non casu agi.

^marg.| Intentio. [ALCUINUS.] Monet ut spreto mundo Deo adhereamus.

^marg.| Modus. Tripartitus est psalmus. [CASSIODORUS.] Primo, monet Ecclesia, in cuius persona loquitur Propheta, ne quis malignantes imitetur, sed quidquid boni speratur, a Domino postuletur, qui profutura dat et eterna. Secundo dicit malos super bonos invidia torqueri, ibi observabit peccator. Tertio, tractat iustum hic numquam deseri, premia bonorum et penas malorum commiscens, cum interiectis adhortationibus, ibi iunior fui etc. Dehortans {191.367C} ergo Ecclesia ab immutatione malignantium, ait:^A

^A ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,1
I

^prol.|

^marg.| Noli ¹ o tu infirme, qui hoc soles, emulari [HIERONYMUS.] id est indignari, in malignantibus ² id est in consideratione malignantium, quia florent. Neque zelaveris [HIERONYMUS.] id est non ames nec imiteris facientes iniquitatem ³ quia bonos premunt. Cur?^B

^B ¶Codd. : PL191

¹ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

² + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

³ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,2
II

^prol.|

^marg.| Quoniam tamquam fenum [AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] quod hodie floret, et cras in clibanum mittitur, velociter {191.367D} arescent mali, id est et cito decident mali, et quemadmodum olera herbarum vel prati. Alia littera [AUGUSTINUS.] vilia que non habent altam radicem. Et ideo hieme virent, estate arent. Et accipitur pro eodem fenum et olera, quibus recte comparantur mali, qui hieme florent, estate autem arescent. Modo ergo hiems est, estas iudicii dies, ubi mali non virentes decident, atque arescent, quia non habent radicem in alta per caritatem. Econtra alte radicis arbor per caritatem modo est arida, quia nondum apparuit quod erimus; tunc gloriosa, quia tunc nos circumvestiet dignitas florum, et ubertas fructuum locupletabit. Hoc autem et si longum videatur patienti, cito est Deo. Iunge ergo te Deo et tibi cito erit. Et est dies illa incognita, quia tamquam fur veniet, {191.368A} secundum illud: De die autem illo nemo scit, neque Filius, neque angelus, neque homo (Mt. 24). Sed quomodo dicitur Filius nescire, qui omnia novit que Pater? Ut dicitur dies letus, quia letos facit, et frigus pigrum, quia pigros reddit. Sic dicitur Filius nescire vel scire nobis, quibus missus est magister que scire vel nescire nos facit: scit itaque sibi non nobis. [CASSIODORUS.] Aliter per fenum intelliguntur {191.368B} nobiles, qui in temporalibus proficiunt facile. Per olera que non hortorum sunt, sed herbarum, id est vilissima que per agros sponte nascuntur, intelliguntur mediocres; sed et illi cito arescent, id est nobiles; et hi, id est mediocres, decident, et hoc cur? Quoniam illi qui sunt tamquam fenum, id est nobiles, velociter arescent, et illi qui sunt quemadmodum olera herbarum, id est mediocres, decident. Illi ita; tu vero^C

^C ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,3
III

^prol.|

^marg.| Spera in Domino, illi in vanis. [AUGUSTINUS.] Spes enim est introitus fidei, initium salutis [CASSIODORUS.] quia per spem intratur ad videndum illud quod creditur: et sperare in Deo, initio fidei docemur, et fac {191.368C} bonitatem quia fides sine operibus mortua est [AUGUSTINUS.] illi contra malitiam faciunt; et inhabita terram ne bona facias extra Ecclesiam [AUGUSTINUS. CASSIODORUS. HIERONYMUS.] et pasceris usque ad saturitatem et suavitatem in divitiis eius terre, que sunt ipse Deus, vel in Scripturis sacris. Et^D

^D ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,4
IV

^prol.|

^marg.| Delectare in Domino. [AUGUSTINUS.] Ecce divitie terre. delectare in Domino, scilicet ita ut suavis sit tibi eius delectatio vel recordatio [CASSIODORUS.] et ut ames quem times, spreta mundi iucunditate, et dabit tibi petitiones cordis tui, id est rationis, non carnis. Et ut det^E

^E ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,5
V

^prol.|

^marg.| Revela Domino viam tuam [AUGUSTINUS.] id est indica ei quid pateris in carnem, id est carnis corruptionem, et quod velis inde liberari, et spera in eo, et ipse qui potest faciet, quasi⁴ : et gratia Dei te liberabit de corpore mortis huius.

⁴ quasi] + dicat PL

^marg.| Vel ita ab illo loco, spera in Domino, eterna, que sunt in Domino. Et ut speres, fac bonitatem, id est bona: que ut facias, excole terram. Alia littera, Evam [ALCUINUS.] scilicet corpus, ne germinet spinas et tribulos. Et sic pasceris in divitiis eius, id est virtutibus eius. Unde non in te, sed in Domino delectare, id est delecteris: quod si est, dabit tibi petitiones cordis tui, id est eterna, que petit ratio. Hec quidem predicta {191.369A} iustis dico; quod si peccator es, revela Domino viam tuam, id est confitere peccata. Et sic item, spera in eo, id est bona que sunt in Domino, et ipse faciet, id est dabit. Quid?^F

^F ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,VI

^prol.|

Numérotation du verset Ps. 36,7

^prol.|

^marg.| Et educet de tenebris seculi iustitiam tuam [CASSIODORUS.] id est fidem, que hic est quasi sub modio, quasi lumen [AUGUSTINUS.] id est ad lucem iudicii, ubi omnia palam erunt. Modo enim abscondita est iustitia, id est fides qua iuste operaris, quia nondum vides quod credis; et iudicium tuum quod iudicas et eligis sequi quod non vides, quod modo a malis irridetur. Educes tamquam meridiem, non solum {191.369B} ut lumen, sed ut clarum lumen. Interim vero debes hoc facere, scilicet subditus esto Domino, id est obedi preceptis eius, et ora eum, donec det promissa [CASSIODORUS.] Ecce bona regula, ut bona faciamus, et semper rogemus.^G

^G ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,VII

^prol.|

^marg.| Noli. ⁵ Hic exponit unde solet nasci indignatio. Noli emulari in eo qui prosperatur in via sua [AUGUSTINUS.] et non Dei, in qua tu es. In via prosperatur iste, sed in perventione, id est cum ad finem pervenerit, erit infelix; tibi iusto econtra. Et ideo, noli emulari in eo qui prosperatur, scilicet In homine faciente iniustitias. Sed tu^H

^H ¶Codd. : PL191

⁵ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,8
VIII

^prol.|

^marg.| Desine ab ira [AUGUSTINUS.] id est ne turbetur oculus tuus ira. Vide veritatem, id est Christum multa passum, numquam prosperatum, nec tamen iratum. Ideoque non irascaris de flore malorum, quia inde irasci et indignari, est contra Deum murmurare, et prope blasphemare; et derelinque furorem. [CASSIODORUS.] Nota differentiam inter iram, et furorem. Ira subita est, furor diutius durat; sed utraque deserenda sunt, per que peccatur. [AUGUSTINUS.] Hoc dicitur ei qui adhuc infirmus tumet, cur non bona sibi dantur, que etiam mali habent. Et noli emulari ut maligneris, id est ut voluntarie sis malus, imitando eum qui maligne faciendo ad tempus floret.

^marg.| Vel ita ab {191.369D} illo loco, noli emulari, quasi⁶ : ora eum, et, noli autem, emulari in eo qui prosperatur in via sua, id est ne moveat te a perseverantia, prosperitas malorum, neque in homine faciente iniustitias, id est si faciunt iustis iniqua: quod et si tibi aliqua faciunt, desine ab ira, id est ne sis iratus. Quod et si grandia faciunt, derelinque furorem, id est ne furiosus sis, presertim, noli emulari ut maligneris, id est ut eodem modo sis malignus.^I

^I ¶Codd. : PL191

⁶ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 36,9
IX

^prol.|

^marg.| Quoniam qui malignantur ⁷ id est qui mali sunt, et si modo florent, exterminabuntur in futuro, id est extra terminos terre viventium damnabuntur; {191.370A} sustinentes autem [CASSIODORUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] scilicet qui adversa ferunt, et presentia despiciunt, propter Dominum, qui non fallit et omnia potest, ipsi hereditabunt terram viventium, sed quamdiu ferendum? [AUGUSTINUS.] cito erit quod infirmo diu videtur. Et hoc est:^J

^J ¶Codd. : PL191

⁷ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,10
X

^prol.|

^marg.| Et adhuc. quasi⁸ : Iam sustinuisti, et adhuc restat pusillum, id est parum. ⁹ Ne ergo tedeat te, et non erit peccator, pro quo gemis, id est non erit dominium peccatoris, qui nunc vivit pio, id est ad utilitatem pii, quem purgat pusillum, est usque ad finem vite cuiusque, quando liberantur sancti. [AUGUSTINUS.] Post istam tamen vitam parvam, nondum eris ubi erunt sancti, quibus dicetur: {191.370B} Venite, benedicti Patris mei (Mt. 25), id est non habebis geminam stolam, quam habebunt sancti in resurrectione, sed poteris esse in illa requie, in qua dives superbus et sterilis vidit Lazarum ulcerosum et pauperem (Lc. 16), in qua requie securus exspectes diem iudicii, quando recepto corpore angelis equaberis. Sed quomodo Lazarus erat in requie, cum nondum esset missa hostia? [ALCUINUS.] in spe, ex toto; in re, partim, quia nec ignem materialem, nec vermem conscientie corrodentis sentiebat. Et queres. Quasi dicat. Sic non erit peccator, quia queres locum eius et non invenies, id est si quereres non invenires [AUGUSTINUS.] quia non habebit tunc usum quem modo habet, cum eo utatur {191.370C} Deus ad probandum iustum; flagellum nempe facit Deus de malis sibi quo castiget filios.^K

^K ¶Codd. : PL191

⁸ quasi] + dicat PL

⁹ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,11
XI

^prol.|

^marg.| Mansueti autem [CASSIODORUS.] non quicumque sustinentes, sed qui patienter tolerant, Hereditabunt terram viventium, et quid ibi eis? [AUGUSTINUS.] Delectabuntur in multitudine pacis. Mali in exteris delectantur; tibi o iuste, omnia pax.^L

^L ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,12
XII

^prol.|

^marg.| Observabit peccator iustum. [CASSIODORUS.] Secunda pars. Dicto quod boni non debent emulari malos, subdit hic malos super bonos invidia torqueri, quod non sunt eis similes. Et ideo pudor est eos id est malos {191.370D} emulari, quasi¹⁰ : Tunc pax eis, sed modo est bellum, quia peccator observabit, quasi¹¹ : occultis insidiis iustum, ut eum alliciat. Ideo observabit, quia dum videt iustum, credit se accusari ab eo; si vero non potest allicere, stridebit super eum dentibus suis, ut furens bellua. [AUGUSTINUS.] quasi¹² : Quem non potest subvertere, conatur occidere.^M

^M ¶Codd. : PL191

¹⁰ quasi] + dicat PL

¹¹ quasi] + dicat PL

¹² quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 36,13
XIII

^prol.|

^marg.| Dominus autem irridebit eum ¹³ id est irrisibilem videt, et videre suos facit. Sicut ergo Deus, sicut et nos videntes malos perituros irrideamus [CASSIODORUS.] et presentes grandis consolatio est ista. De hoc irridebit, quoniam prospicit [AUGUSTINUS.] quod ipse peccator non videt, quod veniat, vide et tu {191.371A} hoc cum Deo, dies eius quo retribuetur ei. Semper enim vindicatur in impium, aut hic aut in futuro, si se convertit, vindicatur in eum hic, ut in Paulo, qui divina voce prostratus resipuit; si non convertit se, vindicabitur in eum in futuro. [ALCUINUS.] Si neque blanditiis, neque minis aget, pena aggreditur. Unde subdit;^N

^N ¶Codd. : PL191

¹³ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,14
XIV

^prol.|

^marg.| Gladium etiam evaginaverunt peccatores. [AUGUSTINUS.] Ecce aperta impugnatio. [ALCUINUS.] Si vero nec sic proficit, insidiatur dolis, quando bene loquendo, mala intendit. Et hoc est, intenderunt arcum suum [AUGUSTINUS.] id est dolos. Ecce occulta impugnatio, que sit per insidias: postea reddit singula singulis. Quasi {191.371B} dicat: Arcum suum intenderunt.^O

^O ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,14
XV

^prol.|

^marg.| Ut decipiant pauperem ¹⁴ qui sibi non sufficit, et inopem qui nec habet spem ab alio. Gladium evaginaverunt ut trucident rectos corde [CASSIODORUS.] ut martyres, sed^P

^P ¶Codd. : PL191

¹⁴ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,15
XVI

^prol.|

^marg.| Gladius eorum intret in corda ipsorum, unde venerat [CASSIODORUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] quasi¹⁵ : occidendo in corpore, se occiderat in mente. quod non nocet sanctis, sed potius dolus eorum fit inanis, ut in sequenti dicitur. Gladius eorum intret in corda ipsorum {191.371C} et sic fit. [AUGUSTINUS.] Tibi enim nocent, o iuste extra: sibi vero intus, et ita insaniunt, quasi cum per corpus suum mittat gladium, ut cedat tunicam alterius. Et arcus eorum confringatur, id est insidie frustrentur, ne noceant iusto, qui et si spolietur dicat:^Q

^Q ¶Codd. : PL191

¹⁵ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 36,16
XVII

^prol.|

^marg.| Melius est modicum iusto etc.

^marg.| Vel ita iunge litteram. Ita impius iusto ¹⁶ tamen Melius est modicum iusto quod habet super divitias peccatorum multas, id est quia et si modo prospere malis, non tamen sic semper erit. [ALCUINUS.] Et nota quod paulo ante de malitia peccatorum et sustinentia bonorum egit; hic de divitiis illorum et paupertate horum. {191.371D} Vere melius,^R

^R ¶Codd. : PL191

¹⁶ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,17
XVIII

^prol.|

^marg.| Quoniam brachia, id est potentia peccatorum conterentur [AUGUSTINUS.] iustos autem confirmat Dominus in adversis per spem, per exempla, et maxime per exemplum crucis sue. Crux enim finita est in pena, manet in gloria, a locis enim suppliciorum transit ad frontes imperatorum. Qui tantum honorem dedit suis penis, quid faciet fidelibus suis?^S

^S ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,18
XIX

^prol.|

^marg.| Novit. [AUGUSTINUS.] quasi¹⁷ : Quomodo confirmat? {191.372A} quia, novit Dominus, homo non potest scire, dies immaculatorum, et si miseri videntur ignaris, scit Deus quid eis serviet. Vel novit [HIERONYMUS.] id est approbat Dominus dies immaculatorum, id est vitam immaculatorum, et hereditas eorum ¹⁸ que pro diebus immaculatis dabitur, in eternum erit.^T

^T ¶Codd. : PL191

¹⁷ quasi] + dicat PL

¹⁸ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,19
XX

^prol.|

Numérotation du verset Ps. 36,20

^prol.|

^marg.| Non confundentur. [AUGUSTINUS.] Confunditur ille qui sperat in homine, se, vel alio. Unde: Maledictus qui ponit carnem brachium (Ier. XVII). Si in tempore malo, id est tribulationis presentis, in qua potius gloriantur, et in diebus famis qui modo sunt, quando non est plena refectio, et est multa miseria, saturabuntur {191.372B} in spe, et vere, quia peccatores peribunt tantum qui ablatis exterioribus nihil habent intus, extra tribulantur et intra. Nam^U

^U ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,XXI

^prol.|

^marg.| Inimici Domini vero [HIERONYMUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] id est in veritate, mox ut honorificati fuerint honoribus et potentia, et exaltati gloria, deficientes in interiori, et penitus ab omni virtute quemadmodum fumus deficient. [AUGUSTINUS.] Fumus quanto plus extenditur, tanto plus evanescit, ita mali. Nam quanto gradus altior est, tanto casus gravior.

^marg.| Vel ita ab illo loco. Non confundentur in tempore (Ps. 24). Et legitur partim {191.372C} de presenti, partim de futuro, sic, non confundentur in tempore malo (ibid.), id est futuri iudicii. [CassioD } Et in diebus famis, id est in hac vita, que est dies famis, quando boni esuriunt et sitiunt iustitiam (Mt. 5). Saturabuntur: per Scripturas et exempla, et per Domini promissiones. His duobus alia duo postea opponit, agens de malis [CASSIODORUS.] scilicet peccatores peribunt, contra hoc quod dixerat, non confundentur, et inimici vero, contra hoc quod dixerat, saturabuntur. Sic boni non confundentur in futuro, quia peccatores tantum, peribunt in iudicio, boni saturabuntur hic, sed inimici Domini mox, id est quam statim honorificati fuerint et exaltati deficientes, id est quam statim in altum conscendunt, tam statim a veritate cadunt, nec est in textu ut . {191.372D} Ipsi dico, deficientes, ut nec iudicium boni remaneat. Et hoc quemadmodum fumus, quia quanto plus elevantur, tanto citius cadunt, ut fumus.

^marg.| [HIERONYMUS.] Vel ita ut primus versus, totus de futuro, secundus de presenti legatur, sic: Non confundentur in tempore malo, id est iudicii, et in diebus famis, scilicet quando mali esurient, in futuro, saturabuntur. Quia, tunc, peccatores peribunt, et non solum tunc, sed etiam interim, inimici Domini mox honorificati etc. Hoc non mutatur. Ideo hec malis, quia^V

^V ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,21
XXII

^prol.|

^marg.| Mutuabitur peccator et non solvet. [AUGUSTINUS.] Hic accipit {191.373A} corpus et mentem et cetera, a Deo, et non agit gratias. Vel mutuabitur peccator [CASSIODORUS.] id est audit verbum Dei, et non solvet id est non reddit operibus, quod auditu percepit, quasi¹⁹ : non refert lucrum [AUGUSTINUS.] iustus autem miseretur et tribuet de his que accipit a Deo. [CASSIODORUS.] Et nota quia prius movetur misericordia erga non habentes deinde tribuet. Precedit ergo misericordia in affectu, et largitas sequitur in effectu. Et ideo prius dixit, miseretur, et postea tribuet. [AUGUSTINUS.] Semper est aliquid quod det, saltem orationem, ideo miseretur et dat, quia scit quod benedicentes Dominum hereditabunt terram, et maledicentes disperibunt. Et hoc est.^W

^W ¶Codd. : PL191

¹⁹ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 36,22
XXIII

^prol.|

^marg.| Quia benedicentes ei [CASSIODORUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] scilicet in omnibus gratias agentes, et iussa sequentes, hereditabunt terram viventium; maledicentes autem ei turpi vita de quibus dicitur. Nomen Dei per vos blasphematur inter gentes (Rm. 2), disperibunt etiam cum benedicentes fiunt, pereunt in malo, secundum illud, Convertere impium et non erit. Ideo est benedicendum, quia^X

^X ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,23
XXIV

^prol.|

^marg.| Gressus hominis [CASSIODORUS] qui per se erant tortuosi, quia in peccatis nati sunt homines, dirigentur vel dirigetur apud Dominum ²⁰ id est a Domino. {191.373C} Dicitur hoc a simili regis vel reipublice disponentis. [HIERONYMUS.] Gressus dicit opera et effectus; et per hoc viam eius Dei, et si dura sit volet homo. [AUGUSTINUS.] Via terre non est dura; sed tamen plena latronibus; sed via Domini tuta, etsi dura. Vel viam eius [ALCUINUS] id est hominis, volet Deus. In qua via Dei,^Y

^Y ¶Codd. : PL191

²⁰ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,24
XXV

^prol.|

^marg.| Cum ceciderit [CASSIODORUS.] id est adversa erit passus corpore, non collidetur mente. [HIERONYMUS.] Vel si cadit peccando venialiter, non frangitur per crimina, quia Dominus, supponit ²¹ a simili hoc dicit manum suam, id est auxilium.^Z

^Z ¶Codd. : PL191

²¹ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,25
XXVI

^prol.|

^marg.| Iunior fui etc. Tertia pars. [CASSIODORUS.] Tractat hic iustum numquam deseri, premia bonorum et penas malorum commiscens cum interiectis adhortationibus. quasi²² : Supponit manum, nam iunior fui, etenim senui. [ALCUINUS.] Ecclesia hic loquitur quasi unus homo, qui fuit puer in Abel; in prophetis, in patriarchis, iuvenis; in tempore martyrum, quasi senex; in senecta uberi, in fine mundi, quasi in decrepita etate erit. Has quatuor etates non distinguit hic propheta, duas tantum ponens, iuventutem et senectutem, et ponit iuventutem pro pueritia. [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] Ecclesia enim quasi unus homo in primis temporibus iunior fuit, quando initia legis naturalis in Adam suscepit; iam in fine seculi senuit {191.374A} in senecta uberi, cum in honorabili etate Christum suscepit per omnes gentes dilatata; et his etatibus non vidi iustum derelictum a Deo, nec semen eius. [CASSIODORUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Id est opera vel imitatores, querens panem spiritualem [AUGUSTINUS.] id est indigere pane verbi, quia verbum Dei semper cum eo est. Vere non, quia^AA

^AA ¶Codd. : PL191

²² quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 36,26
XXVII

^prol.|

^marg.| Tota die. Vel sic iunge litteram. Quia non eget, et ideo, tota die miseretur affectu misericordie, et postea commodat terrena ut eterna capiat. [AUGUSTINUS.] Vel miseretur admonendo, et commodat docendo. [CASSIODORUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Dicitur enim hoc, vel de eleemosyna actuali, que a misericordia incipit, et postea manum {191.374B} aperit. [CASSIODORUS.] Vel de spiritualibus; et semen illius quod seminat ut metat [AUGUSTINUS.] id est opera bona, vel imitatores erit in benedictione ²³ id est multiplicatione [AUGUSTINUS.] quia cum exsultatione veniet portans manipulos suos (Ps. CXXV). Et ideo, tu quicumque es,^AB

^AB ¶Codd. : PL191

²³ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,27
XXVIII

^prol.|

^marg.| Declina a malo et fac bonum [AUGUSTINUS.] id est ne cui noceas, sed benefac. Prius dicit, declina a malo; postea, fac bonum, quia malus repente non potest bona appetere. [CASSIODORUS.] Nemo enim repente fit pulcher. Neque putes te perdidisse, potius per hoc vives. Et hoc est inhabita terram viventium [AUGUSTINUS.] in {191.374C} seculum seculi ²⁴ ecce merces, Declina a malo et fac bonum.^AC

^AC ¶Codd. : PL191

²⁴ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,28
XXIX

^prol.|

^marg.| Quia Dominus amat iudicium [AUGUSTINUS.] quo permittit sanctos affligi; nam et si sinit sanctos pati, iuste tamen iudicat. [CASSIODORUS.] Et quia Dominus amat iudicium, ideo et tu ama ut tuis bonis gaudeas. Et non derelinquet sanctos suos; ²⁵ et si sinit affligi, non tamen deserit eos. Vel Dominus amat iudicium [CASSIODORUS.] id est discretos qui discernunt bonum a malo. Et non derelinquet sanctos suos, quia in eternum conservabuntur, et si hic morientur. {191.374D} Contra^AD

^AD ¶Codd. : PL191

²⁵ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,28
XXX

^prol.|

^marg.| Iniusti punientur propter prava opera. Et semen impiorum ²⁶ id est opera, peribit, id est non ferent fructum, quia sine fructu beatitudinis erunt. Vel semen impiorum peribit [AUGUSTINUS.] id est imitatores eorum peribunt cum eis, sicut econtra semen iusti in benedictione erit.^AE

^AE ¶Codd. : PL191

²⁶ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,29
$XXXI

^prol.|

^marg.| [AUGUSTINUS.] Iusti autem hereditabunt terram viventium, que est eterna. Unde sequitur, et inhabitabunt in seculum seculi super eam. Merito hec iusto, quia^AF

^AF ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,30
XXXII

^prol.|

^marg.| {375A} Os cordis iusti meditabitur sapientiam ²⁷ que est de ipso Deo et eternis, et lingua eius loquetur instructioni aliorum iudicium, id est quid Deus precipit tenere et fugere. [AUGUSTINUS.] Sed ne putes de illis esse de quibus dicitur: Populus hic labiis me honorat, cor autem eorum longe est a me (Mt. 15).^AG

^AG ¶Codd. : PL191

²⁷ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,31
XXXIII

^prol.|

^marg.| Lex Dei eius ²⁸ id est precepta Dei, est in corde ipsius, quasi²⁹ : cor consonat lingue, et quid illi prodest? Non supplantabuntur gressus eius. [CASSIODORUS.] Supplantare est plantis foveam insidiarum pretendere. Et est sensus; [AUGUSTINUS.] verbum in corde {191.375B} liberat a laqueis peccatorum. Non supplantabuntur tamen.^AH

^AH ¶Codd. : PL191

²⁸ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

²⁹ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 36,32 XXXIV

^prol.|

^marg.| Considerat peccator iustum [AUGUSTINUS.] id est insidiatur, quia iustus gravis est ei ad videndum: quia dissimilis est aliis vita eius. Et ideo, querit mortificare eum.^AI

^AI ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,33
XXXV

^prol.|

^marg.| Dominus autem non derelinquet eum in manibus eius [AUGUSTINUS.] id est in potestate eius, secundum animam, ut ei consentiat. Ut enim ait Iob: Terra {191.375C} tradita est in manus impii (Iob 9) id est caro, in quam sevire potest; sed animam invictam educit Deus, ne cedat eis. Nec damnabit eum Dominus iustum ³⁰ et si ab homine hic damnetur; cum iudicabitur iustus in futuro, id est cum iudicium fiet de illo ante tribunal Christi; quod iudicium fiet illi iusto, id est ad commodum illius. Ecce consolatio iusti.

³⁰ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

^marg.| Vel ita, non damnabit Dominus, eum, id est non permittet iustum damnari, cum iudicabitur ab impio: quod iudicium fiet illi impio [ALCUINUS.] id est ad malum eius. [AUGUSTINUS.] Et quia Dominus ita facit iusto, ergo nunc^AJ

^AJ ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,34
XXXVI

^prol.|

^marg.| {191.375D} Exspecta Dominum, et si diu pateris in exspectando, custodi viam eius, id est precepta; et quid inde mihi? exaltabit te meritis [CASSIODORUS.] quia non nisi exaltatus celestem potest habere patriam. Unde subdit, ut hereditate, quasi³¹ : ita exaltabit, ut hereditate, id est firmiter capias terram viventium ³² et si modo nescis quod promittit, in experientia postea disces. Unde subdit, cum perierint peccatores videbis in re quod modo credis de premiis bonorum et penis malorum. Dupliciter notat gaudia bonorum: primum, quia tunc sentient in quantis sint iucunditatibus, inde quia videbunt penas impiorum. [CASSIODORUS.] Unde gratior est beatitudo liberatis ab huiusmodi malo. Vel videbis hic in presenti oculo fidei. [AUGUSTINUS.] Quo qui caret, delectatur {191.376A} felicitate impiorum. Peribuntne? utique, quia.^AK

^AK ¶Codd. : PL191

³¹ quasi] + dicat PL

³² + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,35
XXXVII

^prol.|

^marg.| Vidi impium. [CASSIODORUS.] Hoc dicitur contra hoc quod putabatur Deo non displicere, qui hic utitur prosperitate; super, id est ultra modum, exaltatum in honoribus, et elevatum sicut cedros Libani. A simili dicit. ³³ Est enim Libanus mons in quo sunt alte cedri, que a vento deiiciuntur. Et interpretatur candidatio, per quod significatur candor seculi huius; et est elevatum super cedros Libani, id est in candore seculi, qui cito deiicitur.^AL

^AL ¶Codd. : PL191

³³ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,36
XXXVIII

^prol.|

^marg.| {191.376B} Et transivi ad novissima eius [AUGUSTINUS.] transivit qui presentiam non attendit, sed novissima. Unde alibi^a:"Hoc labor est ante me, donec intrem in sanctuarium Dei" etc. Et ecce non erat potens, quia non est inventus locus eius. Unde sequitur: Et quesivi eum , si ibi impius vivat pio, id est ad utilitatem pii. Et non est inventus locus eius, regnandi.

^a Cf. Ps. 72, 16-17.

^marg.| Vel ita ab illo loco vidi impium super humiles esse exaltatum et elevatum super alia littera, cedros Libani [CASSIODORUS.] id est super altos, ut altis celsior sit. Et transivi , mundum, meliori conversatione ad Deum tendens, factus verus Hebreus. Bonus est iste transitus: Hec est mutatio dextere Excelsi (Ps. 76). Unde: Transeamus usque in {191.376C} Bethlehem, et videamus hoc verbum quod factum est (Lc. 2). Et transiens vidi hoc: Ecce non erat, quasi³⁴ : vidi nihil posse, cum nihil sint omnia in quibus gloriatur homo. Et quesivi eum id est in memoriam reduxi, quia tunc magis dolent boni de impiis, quod ab eis sunt separati, cum in melius immutantur. Et non est inventus locus eius. [CASSIODORUS.] Locus malorum mundus est, qui et dissolvetur. Potest tamen et de diabolo totum accipi, cui religato, nocendi locus ablatus est; iam ex parte, in futuro ex toto. Unde Ieremias^b clamat: Perdix congregavit que non peperit, fecit divitias non cum iudicio, in dimidio dierum suorum derelinquent eum, et in novissimis eius reperietur insipiens. Et Ioel^c: Eum qui ab aquilone est fugabo a vobis {191.376D}. Et hoc est, vidi impium, id est diabolum super alios exaltatum, hoc maxime ante Christi adventum tempore, ante legem, et sub lege, cum homines velut gregem post se trahebat; sed tertio tempore, scilicet gratie, et tertio die, scilicet resurrectionis Christi, humiliatus est superbus, et retro conversus per fortiorem vasa eius diripientem (Lc. 11). Inde est que in rogationibus draco duobus primis diebus antecedit crucem plena cauda. In tertio, sequitur eadem evacuata. Et elevatum super cedros Libani, id est super altos. Sequentia non mutantur de prima lectione.^AM

^b Ier. 17.

^c Ioel. 2.

^AM ¶Codd. : PL191

³⁴ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 36,37
XXXIX

^prol.|

^marg.| {191.377A} Custodi. ³⁵ quasi³⁶ : Quia ita impiis, ergo eis sitis dissimiles. Et hoc est, custodi [AUGUSTINUS.] ne extorqueat a te innocentiam, non terrena; postea custodi ³⁷ et si graveris, intelliges hoc esse equum. Et hoc est, et vide equitatem. [CASSIODORUS.] Vel aliter secundum aliam litteram, custodi veritatem, hec est alia littera, ne scilicet in mundanis curam habeas. Et vide directionem, alia littera, ut non iniquus putetur Deus [AUGUSTINUS.] qui favet impiis et iustos affligit. quasi³⁸ : ³⁹ Quecumque vult Deus, te velle, velis tu, quia aliter curvus es. Vel custodi innocentiam, quantum ad Deum; et vide equitatem, quantum ad proximum. [AUGUSTINUS.] Et ne putes quod finitus sit homo, attende novissima, et videbis quoniam sunt reliquie homini {191.377B} pacifico; post hanc vitam remanet ei bonum; non periit omnino, sed vivit. [AUGUSTINUS.] Reliquie sunt bona que post hanc vitam relinquuntur bonis, id est eterna, vel memoria bona post obitum. [CASSIODORUS.] Hec autem sunt homini pacifico. Pacificus est qui inter discordantes pacem servat et facit. [CASSIODORUS.] Et nota cui hec virtus est; loco beati ponitur. Unde: Beati pacifici, quoniam filii Dei vocabuntur (Mt. 5). Sed econtra,^AN

^AN ¶Codd. : PL191

³⁵ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

³⁶ quasi] + dicat PL

³⁷ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

³⁸ quasi] + dicat PL

³⁹ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,38
XL

^prol.|

^marg.| Iniusti autem disperibunt simul [AUGUSTINUS.] vel in idipsum. Alia littera, id est in eternum. Vel omnes simul, in unum, et reliquie impiorum, id est terrena, {191.377C} interibunt. Vel sic distingue: [ALCUINUS.] Iniusti disperibunt, et simul, cum eis reliquie impiorum interibunt, scilicet terrena.^AO

^AO ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 36,39
XLI

^prol.|

^marg.| Salus autem. ⁴⁰ quasi⁴¹ : Hec omnia iustis, totum est tamen a Domino. Et colligit summatim. Et hoc est salus, quod dicat: Custodi innocentiam, vide equitatem [CASSIODORUS.] quod non est tamen nisi per Deum, qui salus iustorum a Domino est ⁴² non aliunde, et protector eorum est, si quis impugnat in tempore tribulationis.^AP

^AP ¶Codd. : PL191

⁴⁰ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

⁴¹ quasi] + dicat PL

⁴² + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 36,40
XLII

^prol.|

^marg.| {191.377D} Adiuvabit eos Dominus ⁴³ id est cooperabitur eis, et liberabit eos Dominus a labore vinee, in futuro, vel de presenti: liberabit eos Dominus, id est faciet liberos et securos, ac si nullus contrarius; et eruet eos [CASSIODORUS.] ne fides eorum pervertatur a peccatoribus, quasi⁴⁴ : servat illesos a contrarietate seculi, et salvabit eos in futuro, non quia non peccaverunt, sed quia speraverunt in eo.^AQ

^AQ ¶Codd. : PL191

⁴³ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

⁴⁴ quasi] + dicat PL

Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 36), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_36)

Signaler un complément d'information

Notes :

<26. Psalterium>

Psalmus 36

<26. Glossa magna in Psalmos>

Psalmus 36