Glossa magna

Psalmus 133

Numérotation du verset Ps. 133,1 

¶ Canticum graduum1.
¶Codd. : (Ps. 133) D30 Δ (= ω 1 ω² T77 Bo179 NAL3255 Fi ) ΩS ΩX T748 Bari1 Bari3 Rusch Ps-G Ps-Med (Clm343)
1 Cant. graduum] alleluia praem. W, + vox Ecclesie in futuro D30
Numérotation du verset Ps. 133,I 

Ecce nunc2
2 nunc Ps-G (plerique codd. et edd.) Rusch cum Ps-R Ps-α et ceteris Psalteriis Veteris Latinae recensionis, LXX (νύν R Sedulius) ] sub ÷ G², om. VL ( AUGUSTINUS, Speculum, 6, CSEL 12, p. 44.20) cum hebr. Ps-H; cf. LXX* ( δὴ HoP Rahlfs S B A)
benedicite Dominum3 ¦ omnes servi Domini4.
3 Dominum Ps-G Hi D30 ΩX Δ] Domino Ps-G (I M* W) Ps-Med (Clm343) Rusch Ed1530 cum Ps-H |
4 Domini] Dominum K ; cf. Ps. 134:1 |
Numérotation du verset Ps. 133,II 

Qui statis
in domo Domini ¦
in atriis domus Dei nostri5.
5 in atriis... nostri] : in atriis... nostri ÷ R ΦRGV G , om. hebr. cf. HILARIUS PICTAVIENSIS, Tractatus super psalmos (Ps. 133) § 4, CC SL 61B, p. 140 : « Repperi autem quosdam ambiguos circa hoc: In atriis domus Domini fuisse dicentes, idcirco hoc a translatoribus primis adiectum esse, quia sub iisdem uersibus sequenti psalmo continetur, opinantibus ipsis scriptorum uitio in libris hebraicis fuisse praeteritum ». HIERONYMUS, Tractatus 59 in Psalmos, CCSL 78, p. 286.92-93 <ex quo> Breviarium in Psalmos, PL 26, 1223.15 : « IN ATRIIS DOMUS DEI NOSTRI, in hebraicis uoluminibus non habetur sed in sequenti psalmo est [Ps. 135:2]». ¶Nota : J.-D. BARTHELEMY , Critique textuelle de l’Ancien Testament, t. 4 : Psaumes, Fribourg (CH) / Göttingen, 2005, p. 815 : « Jérôme (Hier. p. 240) dit que le stique 'in atriis domus Dei nostri' ne figure ni dans les mss hebreux, ni en aucune colonne hexaplaire, ni même en la Septante [origenienne] ». L’auteur infirmitate morteque praeventus ne doit pas être pris ici à la lettre. Ni Jérôme ni Hilaire ne mentionnent les Hexaples et le grec. Les éditeurs modernes des Hexaples (Field, Mercati, Schenker) n’apportent aucune information sur ce stique ; les signes diacritiques « :... ÷ » de la version hexaplaire ne font que corroborer l’observation d’Hilaire et Jérôme sur les manuscrits hébreux. Les éditions de la LXX (Holmes-Parsons ; Rahlfs) ne signalent aucune omission à cet endroit, la tradition latine non plus. [MM2023]
Numérotation du verset Ps. 133,2 III

In noctibus
extollite manus vestras
in sancta ¦
et benedicite Dominum6*.
6 Dominum Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Glossa media D30 Δ cum Ps-R ] Domino Ps-G (R* I M W G ΨB) Ps-Med (Clm343) Rusch Ed1530
Numérotation du verset Ps. 133,3 IV

Benedicat te7 Dominus ex Sion ¦ qui fecit celum et terram.
7 te CorS2 Hi D30 P748 ω 1 ω² NAL3255 T77 Fi ΩX Ps-G cum Ps-R Ps-Med (Clm343) Glossa media (Bor29 Phil1641) ] lac. Bari3, tibi ΩS Bari1 Bo179 Rusch Ed1530 cum Ps-Moz x Ps-H Glossa media (Lis58)

Psalmus 133

Numérotation du verset Ps. 133,1 
prol.|
<Ps-H> Canticum graduum. Ecce nunc benedicite Dominum omnes servi Domini.A
A ¶Codd. : Ox2051 ; om . PL191 {MM2021}
marg.| {191.1185B} Ecce nunc benedicite Dominum. Titulus:   Canticum graduum. Quintus decimus1* quintus gradus est caritas Dei2. Et est iste tertius psalmus3 de caritate Dei.B
B ¶Codd. : Ox2051 PL191
1 Quintus decimum] Decimus quintus PL
2 Dei] + CASSIODORUS. ALCUINUS. CASSIODORUS. PL
3 tertius psalmus] inv. PL
marg.| + marg.| {{<scholion Herberti> si quidem precesserunt alii de eodem}} C
C ¶Codd. : Ox2051, om. PL191
marg.| De qua hic agit, sicut supra de caritate proximi, non quod alia gratia sit qua diligitur Deus, et alia qua proximus; sed quia {191.1185C} diversos actus habet ipsa virtus, et diversa diliguntur ea. D
D ¶Codd. : Ox2051 PL191
marg.| Intentio: monet ad diligendum Deum. E
E ¶Codd. : Ox2051 PL191
marg.| Modus: Bipartitus est psalmus. Primo invitat pluraliter benedicere Deum. Secundo optat benedici, ibi benedicat. Monens ergo ad benedicendum ait:F
F ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 133,1 
I
prol.|
marg.| marg.|289 Ecce [HIERONYMUS. Hilarius] Demonstrantis est, et quibus faciat hanc demonstrationem determinat: vos servi Domini omnes, adunati in unum nunc, scilicet tot gradibus conscensis. Vel nunc, id est in hoc tempore in adversis benedicite Dominum. vos dico,G
G ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 133,II 
prol.|
marg.| {191.1185D} Qui statis [CASSIODORUS. HIERONYMUS. AUGUSTINUS.] id est perseveratis, in domo Domini, id est in penetralibus, id est maiores et perfectiores in Ecclesia, et vos etiam qui statis in atriis domus Dei nostri, id est in ingressu, scilicet incipientes. Sunt enim in hac domo diversi stantium ordines. Et nota quod ait, statis, non sedetis, quia servorum non est sedere in domo domini. Vel de eisdem accipitur, et per domum intelligitur Ecclesia, per atria latitudo caritatis. In caritate enim extenditur usque ad inimicos latitudo est. In odio, angustia. quasi4 : Vos benedicite, qui statis, id est perseveratis, in domo Domini, id est in Ecclesia, et, qui statis in atriis domus Dei nostri, id est in latitudine caritatis, ubi nullus angustiatur etc. H
H ¶Codd. : PL191
4 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 133,2 
III
prol.|
marg.| {191.1186B} In noctibus [AUGUSTINUS.] id est in adversis, non solum in diebus prosperitatis, extollite manus vestras corporis et operis [Hilarius] sicut Moyses manus suas levavit pugnante populo Israel contra Amaleca. Extollite, dico, in sancta, ut intentione eternorum {191.1186C} bonum operemini. Aliter enim non valet. Et benedicite Dominum, nil boni vobis tribuentes, sed totum Deo.I
a Ex. 17.
I ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 133,3 
IV
prol.|
marg.| PARS. 2. Benedicat te [CASSIODORUS. ALCUINUS. AUGUSTINUS.] Secunda pars, ubi optat benedici fideles. quasi5 : Dixi, benedicite, et ut hoc possitis, benedicat te Dominus benedictione que est ex Sion, qui potest, quia ipse est qui fecit celum et terram. Nota quod supra hortatur plures benedicere uni; ipse vero unum benedicit tantum, id est benedici hortatur, et precatur quod notat, dicens singulariter, benedicat te, quia et si plures sint, tamen in unum sunt, et unitati benedictio convenit. Unde unus in piscina sanabatur, {191.1186D} qui prior descendebat (Io. 5). Esto ergo in uno et pervenit ad te benedictio. Attende etiam, quia vir iustus qui tot gradibus conscendit benedictionem supernam loco remunerationis accipit: quia omne munus ascendentium, benedictio est.J
J ¶Codd. : PL191
5 quasi] + dicat PL



Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 133 ), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_133)

Notes :