Glossa magna

Psalmus 112

Numérotation du verset Ps. 112,1 

¶Alleluia1.
¶Codd. : (Ps. 112) D30 Hi Ω D ω 1 Ω U ΩP ΩS T77 Rusch Ps-G
1 Alleluia] + Vox Ecclesie cum laude Christi D30 , + ad CXI pertinet Stut23 (in calce Ps. 111) ¶Nota : De notis criticis Psalterio adiunctis in psalterio Stut23 (Ps. 40, 71, 88, 105, 111, 112, 113 [ mutil. ], 114, 115, 116, 117) , Donatiano De Bruyne industria Hieronymo tributis , vide D. DE BRUYNE , «Le Psautier de Stuttgart (Landesbibliothek n° 23)», Speculum 3 (1932), 365. [MM2023]
Numérotation du verset Ps. 112,I 

Laudate pueri
Dominum ¦
laudate nomen Domini.
Numérotation du verset Ps. 112,2 II

Sit
nomen Domini benedictum ¦
ex hoc
nunc
et usque in seculum.
Numérotation du verset Ps. 112,3 III

A solis ortu
usque ad occasum ¦
laudabile
nomen Domini.
Numérotation du verset Ps. 112,4 IV

Excelsus super omnes gentes
Dominus ¦ et2 super celos gloria eius.
2 et Ps-G (M ΦRG* ΨB V D) D30 Hi Ω D ΩS Ω U ω 1 Rusch Clementina cum Ps-R ] om. Ps-G
Numérotation du verset Ps. 112,5 V

Quis
sicut Dominus Deus noster qui in altis habitat ¦
Numérotation du verset Ps. 112,6 

et3 humilia respicit
3 et Ps-G D30 Hi* Ω D ω 1 Ω U Rusch ] om. Ps-G (D²) Ω M, eras. Hi²
in celo et in terra ?
Numérotation du verset Ps. 112,7 VI

Suscitans
a terra inopem ¦
et de stercore
erigens pauperem.
Numérotation du verset Ps. 112,8 VII

Ut collocet eum cum principibus ¦
cum principibus
populi sui.
Numérotation du verset Ps. 112,9 VIII

Qui habitare facit sterilem
in domo ¦ matrem filiorum letantem.

Psalmus 112

Numérotation du verset Ps. 112,1 
prol.|
marg.| {191.1015A}Laudate pueri Dominum. Titulus: Alleluia. [CASSIODORUS. ALCUINUS.] Eadem voce laudis intitulatur iste psalmus, qua et superior, quia merito laudandus est, qui merito humilitatis gentes assumit: titulum vero psalmus exponit. Alleluia, enim ut diximus, interpretatur, laudate Dominum, qualiter et psalmus {191.1015B} incipit.
marg.| Intentio: Monet ad laudem.
marg.| Modus. Bipartitus est psalmus. [CASSIODORUS.] Primo monet Propheta devotos, ut laudent iugiter, et ubique predicent. Secundo ipse facit quod alios monet, id est laudat Deum, ibi quis sicut Dominus. [AUGUSTINUS. ALCUINUS.] Ad laudem ergo monens ostendit, qui et quem, et quamdiu, et ubi, et quare laudent, dicens:A
A ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 112,1 
I
prol.|
marg.| Laudate Dominum, o vos, pueri, simplices et puri [AUGUSTINUS.] quia debent laudare qui sunt puri, id est parvuli, non sensu sed malitia, maxime superbia, id est humiles. Unde Apostolus: Nolite effici pueri sensibus, sed malitia parvuli estote, ut mentibus perfecti sitis {191.1015C} (1Cor. 14). [AUGUSTINUS. ALCUINUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Ideoque facta contentione inter apostolos, quis eorum maior esset, assumpsit Iesus parvulum, et statuit illum in medio discipulorum, et ait: Qui non humiliaverit se sicut parvulus iste, non intrabit in regnum celorum (Mt. 18), quia tales per angustam portam valent intrare (Mt. 7). Vos ergo pueri, qui assumimini, laudate Dominum in essentiam. Laudate nomen Domini. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Nomen laudat, qui virtutes eius predicat. Et hoc faciunt pueri, id est humiles et puri, qui intrant per angustam portam. Et ideo nemo nisi puer intrat in regnum celorum. Tales digne laudant, quibus non obviat superbia. Prostrata enim superbia et extincta, ex ore infantium perficitur laus. Indigne autem cantant ista, qui {191.1015D} se magnos putant, qui cognoscentes Deum non sicut Deum glorificant, aut gratias agunt. Et quia illi soli laudant digne qui puri sunt, tamquam pueri: Ideo post omnia dicit puer: Benedicamus Domino. [ALCUINUS. AUGUSTINUS.] Vel laudate nomen Domini, id est ita operamini, ut alii videntes opera vestra bona, glorificent Patrem vestrum, qui in celis est (Mt. 5). Ecce dixit qui et quem laudare debeant, deinde subdit, quamdiu laudandus sit, scilicet semper, dicens:B
B ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 112,2 
II
prol.|
marg.| Sit nomen Domini. [CASSIODORUS.] quasi1 : Ne ad horam putetis me imperare laudem; sed sit semper nomen Domini benedictum [GLOSSA INTERLINEARIS. HIERONYMUS. AUGUSTINUS.] non blasphemetur ex hoc, id est ex quo incipitis. {191.1016A} Et nunc, id est in progressu, et usque in seculum, id est in eternum. Ideo dico ex hoc, et subdo usque in seculum, quia incipitis, ex quo vobis dicitur, sed sine fine laudate eum, non vos, etiam cum magni fueritis.C
C ¶Codd. : PL191
1 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 112,3 
III
prol.|
marg.| {191.1016B} A solis ortu. [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] Hic dicit quod ubique debeat laudari. quasi2 : Non impero laudare ad horam, nec etiam localiter, sed sit laudabile nomen Domini. Etiam a solis ortu usque ad occasum [CASSIODORUS.] id est ubique, non apud Iudeos tantum, per circuitum solis, quasi per quamdam lineam, mundum significet [Haimo.] in quo toto laudandus est Deus; deinde subdit cur sit laudandus.D
D ¶Codd. : PL191
2 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 112,4 
IV
prol.|
marg.| Excelsus. [Haimo.] quasi3 : Ideo laudate, quia Dominus est excelsus super omnes gentes, et gloria eius est super celos. [CASSIODORUS.] Per gentes omnia terrena, per celos omnia celestia notat, ut per hec duo omnes creaturas indicet sibi subiectas. Vel {191.1016C} per gentes, carnales; per celos, spirituales significat, super quos excelsus est Deus.
3 quasi] + dicat PL
marg.| Vel ita, Dominus est excelsus super omnes gentes, id est homines. [AUGUSTINUS.] Et gloria eius est super celos, ubi homines vident fulgere deos quos colunt, id est solem et lunam et huiusmodi. Celi ergo supra se habent illum, quem humiles secum in pectore habent. [ALCUINUS.] Vel celos apostolos dicit, per quos regnat in gentibus, quas suo nomine significat. Et est, ideo omnes ad laudem invito, quia super omnes est regnaturus.E
E ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 112,5 
V
prol.|
Numérotation du verset Ps. 112,6 
prol.|
marg.| Quis sicut. [CASSIODORUS.] Secundo ipse agit quod alios monet, ut et facto alios doceat. quasi4 : Vere {191.1016D} Dominus est excelsus. Quis enim est sicut Dominus Deus noster? quasi5 : Nullus, qui per se possit ut ipse. Ipse est qui habitat in altis [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] id est in angelis sanctis, quos exaltat sic; ut non superbos faciat; et licet sit altus, non tamen despicit humiles. Et, id est quia, respicit intuitu misericordie, humilia hi sunt qui dono eius sunt alti, et in eis sedet. Respicit humilia, et que sunt in celo, id est humiles angelos, et que sunt in terra, id est humiles sanctos, quos ita respicit; sicut econverso, odit superbos.
4 quasi] + dicat PL
5 quasi] + dicat PL
marg.| Vel ita ipse est: [AUGUSTINUS.] Qui habitat in altis, id est in sanctis, quos sine superbia exaltat. Et respicit humilia, eosdem, scilicet in quibus habitat, quia in carne et in spiritu humilitas eorum {191.1017A} respicitur. Unde subdit: In celo, quasi6 : Humilia dico, in celo, propter spiritus libertatem; et in terra, propter corporis servitutem. quasi7 : humilitatem habent in spiritu, et ostendunt in opere. Vel respicit quosdam, in celo, id est eos quos vocavit iam, et habitat in eis, et quosdam in terra respicit eos, scilicet quos vocat, ut habitet in eis. Illos enim possidet celestia cogitantes; istos excitat terrena somniantes. Vel potius celi sunt, qui cum Domino iudicabunt; terra cetera multitudo sanctorum, qui constituentur ad dexteram, ut recipiantur ab eis in eterna tabernacula, quos sibi amicos fecerunt de mammona iniquitatis. Humiles tamen sunt hi et illi, quia meminerunt utrique quid per suam fecerunt malitiam; et quid facti sunt per Domini {191.1017B} gratiam. Et est, respicit humilia in celo, id est sanctos, qui cum Domino sedebunt iudices aliorum, qui hic celestia seminaverunt. Et in terra, id est eos qui indicabuntur et salvabuntur, qui hic terrena reddiderunt. Merito celi humiles sunt, quia ipse estF
F ¶Codd. : PL191
6 quasi] + dicat PL
7 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 112,7 
VI
prol.|
marg.| Suscitans per solam gratiam a terra [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] id est de labe corporis, prius inopem, id est illos qui prius inopes erant, et etiam adhuc sunt, quamdiu gemunt in corpore. Et est, erigens pauperem de stercore carnalis voluptatis. De stercore enim erigitur, cui carnis vitia dominantur. Ad quid erigit?G
G ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 112,8 
VII
prol.|
marg.| {191.1018A} Ut collocet eum cum principibus [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] id est cum angelis, et cum principibus populi sui, id est cum apostolis. quasi8 : Ad hoc erigit pauperem, ut addat eum ordinibus celi, qui sunt ex angelis et hominibus.H
H ¶Codd. : PL191
8 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 112,9 
VIII
prol.|
marg.| Qui habitare facit. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Hic exponit ubi suscitat et erigit in Ecclesia, scilicet que ante adventum sponsi sterilis erat (Gal. 4): modo vero est mater multorum leta et feta. [AUGUSTINUS. ALCUINUS.] quasi9 : Non solum erigit quos locet cum principibus iudices. Sed ipse est qui facit sterilem, scilicet Saram, id est Ecclesiam gentilem, que prius sterilis fuit; unde per Saram significatur, eam inquam, {191.1018B} facit habitare in domo, id est in Ecclesia Iudeorum, inter ipsos Iudeos, ut in lapide angulari duo parietes coniungantur (Eph. 2), et ut fiat unum ovile (Io. 10). [AUGUSTINUS.] Ipsam dico letantem matrem filiorum, id est fidelium per omnes gentes, quia sunt multi filii deserte, qui si non omnia relinquunt, faciunt tamen sibi amicos de mammona iniquitatis (Lc. 16), id est per opera misericordie, ex persona quorum hec dicuntur, de quibus Isaias loquens ad Ecclesiam, ait: Dicent, inquit, in auribus tuis, filii quos amiseras; angustia est nobis in loco isto (Is. 49), facite itaque nobis et nunc locum, in quo commoremur. Tu vero dicis in corde tuo, quis generavit mihi istos? Quis ergo educavit {191.1018C} mihi istos? quasi cum sciam me esse sine filiis et viduam?I
I ¶Codd. : PL191
9 quasi] + dicat PL


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 112), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_112)
Signaler un complément d'information

Notes :