Psalmus 13
Numérotation du verset
Ps. 13,1
¶ In finem Psalmus1
¶Codd. : (Ps 13 glossa)
P106
Rusch.
-
(Ps. 13)
VL408
VL437
D30
ΩP ΩX
Bari1
Bari3
(mutil.)
Ps-G
,
def.
C
1 Psalmus] ÷ psalmus:
Clm343
David2
2 In finem – Psalmus David
Ps-R Ps-G D30
Ω
X (
om. pr. m., al. post. compl.
)
VL357
]
inv. Rusch
, Psalmus David
D P106 Bari1
ΩP, + vox Christi ad divitem de populo iudeo
D30
Numérotation du verset
Ps. 13,I
Dixit insipiens
in corde suo3 ¦
3 suo]
om. Ed1455
non est Deus.
Numérotation du verset
Ps. 13,II
Corrupti sunt 4
4Corrupti sunt
cum LXX (plus quam 100 cod. / 130)
] διέφθειραν
LXX (Rahlfs HoP: 30 / 130 codd. circa)
et abominabiles
facti sunt in studiis5 suis6 ¦
5 studiis] voluntatibus
L* cum Ps-R (+ VL357) Ps-Med (Clm343),
voluptatibus
Ps-δ Ps-Moz, om. W
|
6suis
plerique codd. et edd. Clm343 Ps-δ Ps-Moz
] ÷ suis
Ps-G
(
R Q²
ΦRGVP²
G² K
ψΒ)
VL357, om. W cum hebr.
עלילה
et LXX
(ἐπιτηδεύμασιν)
|
non est
qui faciat bonum non7 est usque ad unum.
7 non est] ÷ non est
Ps-G (R I Q²
ΦGV
G²
ψΒ
)
, ÷ non est :
Ps-G (
ΦRP²
K) VL437
Numérotation du verset
Ps. 13,2 III
Dominus de celo
prospexit super filios hominum ¦
ut videat
si est intelligens
aut requirens Deum.
Numérotation du verset
Ps. 13,3 IV
Omnes
declinaverunt simul inutiles facti sunt ¦
non est qui faciat bonum8 non est
8 bonum
Clm343* etc.
] bonitatem
Clm343²
usque ad unum.
Numérotation du verset
Ps. 13,3 V
÷9 Sepulcrum patens
9
versus
.V. oculum...
usque ad
.VII. ... oculos eorum Ω
VL347 Rusch cum Ps-R etc.
]
om. VL408 ; sub
÷
Clm343 R² I
Φ G² K
(signa haud recte ponuntur) ;
istud ÷
praem. Cbg150; cett. signa om. Cf.
HIERONYMUS,
in Is, prol.
: “omnes Greciae tractatores qui nobis eruditionis sue in psalmos commentarios reliquerunt hos versiculos veru annotant et pretereunt”
; Cor2
(anti. tres hos versus habent sed non grecus vel hebr. sed et Hieronymus dicit in prologo libri <16> commenti super Is. 59 de quibus locis illa sumpta sunt et occasionem habuerunt ab apostolicis verbis ad Romanos 3 <v. 13-18>, psallentibus tamen omnia dicuntur. Cassiodorus tamen dicit non omnia esse de textu sed propter usum exponendos)
est guttur eorum† linguis suis dolose agebant ¦
÷ venenum aspidum sub labiis eorum.
Numérotation du verset
Ps. 13,3 VI
Quorum os maledictione et amaritudine
plenum est ¦ veloces
pedes eorum
ad effundendum sanguinem.
Numérotation du verset
Ps. 13,3 VII
÷ Contritio
et infelicitas
in viis
eorum†
et viam pacis
non cognoverunt ¦ non est timor Dei ante oculos eorum.
Numérotation du verset
Ps. 13,4 VIII
Nonne
cognoscent10
10 cognoscent
D*
ΩP ΩX etc.] cognoscant
D²
scient ΩX* (exp.)
omnes qui operantur iniquitatem ¦ qui devorant plebem meam
sicut escam11* panis
11
sicut escam
Ps-G D30 Hi
ΩM ΩS ΩP ΩX
Bari1 cum Ps-R VL357 Ps-Moz
C (sicuti) ] ut cibum
Rusch cum Ps-α Ps-H, cf.
Ps-G 52:5; sicut cibum
Ps-β Ps-η
1
Ps-Moz
X , tamquam cibum
Ps-Med (+Clm343)
Numérotation du verset
Ps. 13,5 IX
Dominum12* non invocaverunt ¦
12
Dominum
Ps-G D30
ΩP ΩX
Bari1 cum Ps-α Ps-γ Ps-η Ps-Moz
X] Deum
Ps-G
(W)
P106 VL437 Rusch cum Ps-R Ps-Med (Clm343)
illic trepidaverunt timore ubi non erat timor.13
13 ubi non erat timor] ÷ ubi non erat timor :
Ps-G (R
Φ)
Clm343
VL437 ,
<divisio.> invocaverunt ¦ ... timore ] invocaverunt... timore ¦ ΩX
Numérotation du verset
Ps. 13,6 X
Quoniam Dominus14* in generatione iusta15 est16 :
14 Dominus
Ps-G²
(Q² ΦP V D)
D30
Ω ΩP
Ed1530 Clementina
cum Ps-γ
Ps-Moz
BRUNO
(pseudo),
In loc. cit., PL 152, 686A=Gr240 cum LXX
²
(κύριος
100 codd./130
)
] Deus
Cor2
(hebr. et anti. et grecus et Remigius et Augustinus habent Deus)
Ps-G VL437 Rusch cum Ps-R Ps-Med (Clm343) LXX (
θεὸς 30 codd. / 130
)
|
15 iusta
Ps-G VL408 VL409 VL437 D30
ΩP] ista Ps-R (H*)
BRUNO
(pseudo),
In loc. cit., PL 152, 686A=Gr240,
iuxta
Ps-R (C*) P106
ΩX* (
cancel.
)
|
16 est
Ps-G
(
plerique codd. et edd.
)
VL437
ΩP ΩX
Bari1
etc.
Rusch
] om.
Ps-G
(R
tantum
)
cum hebr. LXX (+ Sedulius)
|
consilium
inopis
confudistis17
17
confudistis
Cor²
(hebr. et anti et grecus et Remigius et Augustinus habent
CONFUDISTIS
pluraliter et Glossa [magna] exponit)
Hi P15205² Ps-G
ΩM Δ
Rusch cum Ps-R² (A² K T C² P Q U edd.) Ps-δ Ps-Moz
C
Ps-Med
(+ VL408² VL409)
LXX
(κατῃσχύνατε)
hebr.
(תבישׁו)
Ps-H
]
confudisti
Ps-G² (L
ψB)
VL437
ΩS ΩX
T5 P15205* Bari1 cum Ps-R (A* C* H M N S B D R V X) Ps-Med
(+
VL408* Clm343)
,
confuderunt
Ps-β.
¶Nota : On observe une grande confusion au sujet de ces deux leçons qui sont attestées l’une et l’autre par des témoins de chacune des trois recensions majoritaires du Ps-R, Ps-H. Ici la Bible des libraires de Paris s’accorde avec le Ps-R contre la Bible universitaire, c’est-à-dire ici la Glose comme le signale le correctoire de Guillaume de Mara. Pourtant seul
confudistis
est corroboré par le grec et l’hébreu [MM2023]
<divisio.> confudistis ¦ ΩP
quoniam Dominus18 spes eius19 est20.
18 quoniam Dominus
Ps-G Clm343 Ps-α Ps-β Ps-γ Ps-η
] quoniam Deus
Ps-R,
quomodo Deus
VL437
|
19 eius] ipsius
L*
|
20 est
Ps-G Ps-R
]
om. Bari1
|
Numérotation du verset
Ps. 13,7 XI
Quis
dabit ex Sion salutare21 Israel22 ¦
21 salutare] in
praem. Bari3
|
22 Israel] +vel ?
Cbg150 (Glossa magna)
|
cum averterit 23
23 cum averterit] cum converterit
Bari1,
dum converterit
Ps-Moz
C, dum avertet
VL437,
dum avertit
Ps-R,
in avertendo
Ps-Moz
X
,
in convertendo
Ps-Med
(+
Clm343)
Dominus
captivitatem plebis sue ¦ exultabit Iacob et letabitur24
24 exultabit Iacob et letabitur] letetur Iacob et exultet
Ps-Med (Clm343) VL437
Israel.25
25
<divisio.> Israel ¦... plebis sue ¦
D30
] Israel... plebis sue ¦ ΩP
Psalmus 13
Numérotation du verset
Ps. 13,1
prol.|
marg.|
{191.161D}
Dixit insipiens
Titulus. In finem psalmus David. [CASSIODORUS.] Facies quam in precedenti psalmo desiderabat Propheta venire, hic ostenditur venisse, et a Iudeis contemptam fore. Ideoque Propheta in suam vel Christi persona loquens, increpat hic insipientiam et duritiam Iudeorum, qui Christo presenti quem optaverunt, non credunt. Et est iste primus psalmus de increpatione Iudeorum, et conversione. Et est sensus tituli: Psalmus iste dirigens nos in finem est David, id est Christi, vel Prophete. {191.162D} Intentio. Prophete est confutare Iudeos, Christi contemptores.
marg.|
Modus. Tripartitus est psalmus. Prima pars est increpatio Iudeorum, descripta eorum malitia. Secundo minatur iudicium ibi. Nonne cognoscent omnes. Tertio, predicitur eorum conversio, ibi Quis dabit ex Sion, imprecans ergo duritiam Iudeorum ait:A
A
¶Codd. :
PL191
Numérotation du verset
Ps. 13,1
I
I
prol.|
marg.|
Dixit insipiens. [CASSIODORUS.] quasi1 : Priores Patres exspectaverunt Christum venturum; sed cum {191.163A} appareret, insipiens, id est Iudeus dixit in corde suo, non tantum ore, hic homo non est Deus. Hoc ideo dixerunt, quia,B
B
¶Codd. :
PL191
1 quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Ps. 13,II
prol.|
marg.|
Corrupti sunt.
[CASSIODORUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Omni vi rationis privati, et abominabiles, id est reprobi, facti sunt. [AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Et hoc in studiis suis, id est quia seculum amant, non Deum, et quia a Christo recedunt, non est de illis qui faciat bonum. Vel de gentilibus potest accipi, Deum non esse putantibus. [AUGUSTINUS.] Insipiens, id est gentilis, dixit: Non est Deus. Et hoc dixit, in corde suo, non in ore, quia nemo audet dicere, etsi cogitare: Deus non est. Hoc ideo {191.163B} dicunt, quia corrupti sunt, id est ceci sunt, ut dicant: Non est Deus. Et abominati facti sunt, id est reprobi. Sicut enim probaverunt Deum non habere in notitiam, ita tradidit illos Deus in reprobum sensum. Et hoc, in studiis suis, vel affectionibus, id est quia seculum amant, et non Deum. Et ideo non est, sive de Iudeis, sive de gentibus, non credentibus, qui faciat bonum. Non est dico usque ad unum, id est nec etiam unus. Vel usque ad unum, id est preter unum, id est preter Christum, sine quo nemo facit bonum, quia non potest quisquam facere bonum, nisi ipse monstraverit.C
C
¶Codd. :
PL191
Numérotation du verset
Ps. 13,2
III
III
prol.|
marg.|
{191.163C}
Dominus de celo.
[AUGUSTINUS. ALCUINUS.] Ab hoc loco specialiter agit de Iudeis. quasi2 : Nullus de eis facit bonum, sed hoc est, unde inexcusabiles sunt, quia Dominus, scilicet Christus de celo prospexit [REMIGIUS, ALCUINUS.] id est de humana natura, quam assumpsit, eminuit virtute deitatis divina operans. Ipse dico intendens super filios hominum. [AUGUSTINUS. ALCUINUS.] Vel de celo, id est per sanctas animas, prospexit. Nam per se eum nihil latet. Celum sedes Dei dicitur; sedes autem Dei anima iusti. Ideo per celum, hic animas sanctas significat, per quas prospexit super filios hominum. Non dicit super homines, sed filios hominum [AUGUSTINUS.] id est Iudeos, quos honoratius nominat propter unius Dei cultum. {191.163D} [CASSIODORUS.] Vel Dominus, Pater, de celo mittendo Filium, prospexit super filios hominum, id est misertus est Iudeorum, ad quos misit corporaliter Filium. [REMIGIUS, CASSIODORUS.] Ad hoc, inquam, prospexit, ut videat, id est ut videri faciat si quis est intelligens corde Deum esse in homine aut requirens Deum [HIERONYMUS.] sequendo mandata eius. Sed invenit hoc quodD
D
¶Codd. :
PL191
2 quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Ps. 13,3
IV
IV
prol.|
¶E
<Ps-H>Omnes recesserunt simul conglutinati sunt non est qui faciat bonum non est usque ad unum.F
marg.|
¶G
Omnes declinaverunt.
Vel ita iunge: Vidit si est aliquis3* {191.164A}
intelligens aut requirens
et4* hoc innuit5 quod aliquis non intelligit aut6* requirit sed declinat. Et vere. Nam
omnes declinaverunt.
[AUGUSTINUS :]
7 « Iudei tales facti sunt quales et gentes de quibus superius dixit » ibi D
ixit insipiens: Non est Deus
etc. Et8*
simul
cum ipsa declinatione
inutiles
9
* facti sunt,
id est perniciosi sibi et aliis, a Deo
declinaverunt
quod
non est qui faciat bonum, non est usque ad unum
10 id est preter unum quia nullus facit bonum, sine uno, scilicet Christo.
3 est – aliquis]
inv. PL
4 et] AUGUSTINUS
praem. PL
5 innuit
PL
] invenit
Cbg150
6 aut] quia non
PL
7 Aug.] GLOSSA INTERLINEARIS. HIERONYMUS
PL
8 Et] HIERONYMUS AUGUSTINUS
praem. PL
9 inutiles] iniusti
PL
10 unum] + CASSIODORUS. ALCUINUS
PL
Numérotation du verset
Ps. 13,3
V
V
prol.|
marg.|
¶H
Sepulcrum patens
est11. [Cassiodorus :]
« Dicuntur hi tres versus qui sunt usque ad divisionem secundam, non esse de Hebreo » quos tamen Apostolus in Epistola ad Romanos contra Iudeos adducit, sed dicuntur ab {191.164B} Apostolo propter Iudeorum vituperationem. De multis psalmis compacti dicuntur, etiam a Septuaginta interpretibus additi, unde in sequenti iste psalmus repetitus, eos non habet, in quibus ostenditur qualiter illi qui declinaverunt, inutiles sint12* aliis et sibi et prius quomodo aliis quasi13 dicat : Ita aliis
inutiles facti sunt
quia
guttur eorum
est
sepulcrum
patens id est similes sunt sepulcro patenti.a
a
¶Nota : Les versets 3.V, 3.VI, 3.VII viennent à la psalmodie latine du vieux grec de la Koinè traduit par le Psautier romain (Ps-R). Ils étaient absents de la Septante origénienne. La révision hexaplaire du Ps-R effectuée par Jérôme les avait placés en conséquence sous obèle (÷). A la suite de l’adoption du Psautier gallican, le psautier liturgique a conservé la stichométrie de l’usage romain, mais les signes diacritiques de la révision hiéronymienne ont été omis. Ce compromis réduisait la différence avec le Ps-R et le nouveau Psautier. Les trois versets non origéniens ont donc été conservés par la psalmodie liturgique. Par conséquent, dans cette sentence de Pierre Lombard, « Septante » ne désigne pas la Septante alexandrine ou origénienne, mais le texte Vieux grec traduit dans le Ps-R. Le Moyen Âge considérait cette version latine comme la traduction ‘pure’ de la LXX, à la différence du Ps-G qui est issu de l’influence croisée des colonnes des Hexaples, elles-mêmes destinées à restituer en grec les nuances de l’hébreu massorétique. [MM2023]
11 est] etc.
PL
12 sint] sunt
PL
13 quasi] CASSIODORUS REMIGIUS
praem. PL
marg.|
+marg.|
{{<scholion> LANFRANCUS. In hoc psalmo, quinque sunt versus qui in Hebreo non sunt, quos ad Iudeos confutandos de aliis psalmis ponit Apostolusb. Unde et consuevit Ecclesia hos quinque dicere in Psalmo hoc. Primus versus scilicet
Sepulcrum patens est guttuor eorum linguis suis dolose agebant
de quinto Psalmo sumptus estc.
Venenum aspidum sub labiis eorum, <
de Psalmo 139>d
. Quorum os maledictione et amaritudine plenum,
de Psalmo nonoe.
Veloces pedes eorum ad effundendum sanguinem et viam pacis non cognoverunt
f
,
de Isaia sumptum est.
Non est timor Dei ante oculos eorum,
de Psalmo 35g.I
}}
b Rm. 3, 13-18.
c Ps. 5, 11.
d Ps. 139, 4.
e Ps. 9, 28.
f Cf. Is. 59, 7-8 : « Pedes eorum ad malum currunt, et festinant ut effundant sanguinem innocentem ; cogitationes eorum cogitationes inutiles : vastitas et contritio in viis eorum. Viam pacis nescierunt [...]».
g Ps. 35, 2.
marg.|
[AUGUSTINUS.] Quibus verbis vel « voracitatem hiantis gule significat, vel quia alios occidunt, in fetidis que promunt et quasi devorant eos quibus morum suorum perversitatem persuadent ».
marg.|
[CASSIODORUS :] « Nam sicut sepulcrum cum patet fetidos odores exhalat, ita et istorum guttur, sermones pestiferos ».
marg.|
{191.164C} Et
linguis suis dolose agebant,
adulantes aliis. [AUGUSTINUS :] Comes enim est voracibus adulatio et omnibus malis. Vel14
dolose agebant,
mala suadentes sub specie boni.
14 Vel] GLOSSA INTERLINEARIS
praem. PL
marg.|
Et
venenum aspidum,
id est [AUGUSTINUS :] « dolus aspidum » est
sub labiis eorum
15
[REMIGIUS :]
«
in corde, quod peius est quam in ore ».
15 eorum] + id est
PL
marg.|
Aspis aures obturat, ne vocem incantantis audiat
h
. Recte
16
ergo aspidi comparantur quia nolunt audire preceptum legis, sed mala reddunt
17. Unde subdit
18:
h Cf. Ps. 57, 6-7.
16 Recte] + AUGUSTINUS. HIERONYMUS. GLOSSA INTERLINEARIS
PL
17 reddunt] + predicantibus ea
PL
18 subdit] subditur
PL
Numérotation du verset
Ps. 13,3
VI
VI
prol.|
marg.|
¶J
Quorum os maledictione plenum est
id est [REMIGIUS :]
19 « opprobriis, blasphemiis », [AUGUSTINUS :]
20 « hoc est venenum {191.164D} aspidum »
et amaritudine,
id est minis.
Et pedes eorum,
id est voluntas et affectiones eorum, sunt
veloces
[CASSIODORUS :] « quia omnia inconsulte faciunt.
19 Remig.] CASSIODORUS. AUGUSTINUS
PL
20 Aug.]
om. PL
marg.|
Vel21
veloces,
id est « expediti pro consuetudine male faciendi »,
ad effundendum sanguinem
[CASSIODORUS :]
22
«
Christi » et suorum.
21 Vel] AUGUSTINUS. CASSIODORUS. GLOSSA INTERLINEARIS
praem. PL
22 Cassiod.]
om. PL
Numérotation du verset
Ps. 13,3
VII
VII
prol.|
marg.|
Contritio etc. [HIERONYMUS.] Hic ostendit qualiter inutiles sibi fuerunt, quasi23 : et quia tales sunt, ideo,K
K
¶Codd. :
PL191
23 quasi] + dicat
PL
marg.|
Contritio et infelicitas est in viis, id est operibus eius. [AUGUSTINUS. CASSIODORUS. ALCUINUS.] Omnes enim vie malorum plene sunt doloribus et miseria. Et recte {191.165A} via impiorum contritio dicitur, et infelix contritio, quia et terit et teritur, dum alii nocet et sibi. Vel quia et hic pena est, et in futuro punietur. Infelicitas, quia ad infernum ducit a quibus viis non revertuntur mali. Ideo et, id est quia non cognoverunt viam pacis [AUGUSTINUS.] id est Christum. Vel viam pacis, id est Evangelium, de qua via Dominus ait: Iugum meum suave etc. (Mt. 11) Vel specialiter de Iudeis potest dici, quasi24 : Ita inutiles sibi fuerunt, quia contritio et infelicitas est in viis eorum [ALCUINUS.] quia pro suis operibus contriti sunt, per Titum et Vespasianum; ubi et infelices sunt, quia ubique dispersi sunt. Vel contritio est modo in viis eorum, et infelicitas, in futuro. [REMIGIUS.] Nunc enim lapis angularis, id est Christus super {191.165B} eos cadens, conteret eos per excecationem. Infelicitas vero erit in inferno, cum anima et corpore damnabuntur. Et hec ideo quia via pacis non cognoverunt: Hoc non mutatur. Et hec omnia ideo, quoniam Deum non timent. Et hoc est, non est timor Dei ante oculos eorum. [AUGUSTINUS.] Isti non dicunt: Non est Deus, sicut supra gentiles, sed tamen non timent.L
L
¶Codd. :
PL191
24 quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Ps. 13,4
VIII
VIII
prol.|
marg.|
Nonne cognoscent etc. [AUGUSTINUS.] Secunda pars. Minatur iudicium impiis, quasi25 : Predicta mala faciunt, et nec de his timent in futuro puniri. [CASSIODORUS.] {191.165C} Sed, nonne cognoscent qui operantur iniquitatem, quoniam Dominus est in generatione iusta, quasi26 : hoc cognoscent tunc quod modo sciret nolunt, scilicet quod Dominus est in generatione iusta, non in ea que seculum diligit, que me occidit, dicit Christus. Et quam iniquitatem operentur, interponit dicens: [GLOSSA INTERLINEARIS. CASSIODORUS.] Qui devorant plebem meam, seducendo, vel occidendo sicut escam panis, id est ut sit eis satietas, de deceptione Christianorum. [AUGUSTINUS.] Vel devorant plebem, ut faciunt illi qui in ministerio suo utuntur ad capienda commoda ab hominibus, non ad salutem hominum, vel ad gloriam Dei. Et hoc sicut escam panis, id est quotidie sicut panis est quotidianus cibus, ita et illi quotidiana rapina simplices Christianos {191.165D} absorbent. Cur hoc faciunt?M
M
¶Codd. :
PL191
25 quasi] + dicat
PL
26 quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Ps. 13,5
IX
IX
prol.|
marg.|
Dominum non invocaverunt. [AUGUSTINUS.] Non enim vere Deum invocant, qui Deo displicentia amant. Inde ergo augetur interitus eorum [CASSIODORUS.] quia Dominum non invocant, quia necesse est mala agere, cum superbi Deum nolunt invocare. Et quia Deum non invocaverunt, ideo trepidaverunt timore illic ubi non fuit timor [AUGUSTINUS.] id est in damno rerum temporalium trepidaverunt. Timuerunt enim Iudei perdere regnum terrenum, ubi non erat timendum; et non timuerunt perdere celum, ubi esset timendum. [CASSIODORUS.] Et nota quia sicut cautela est opportune timere, ita ignavia est inepte trepidare, ut pro {191.166A} gente et loco, timore Dei abiecto, ut fecerant Iudei. Dixerunt enim: Si relinquimus eum sic, omnes credent in eum, et venient Romani et tollent nostrum locum et gentem i. N
i Io. 1.
N
¶Codd. :
PL191
Numérotation du verset
Ps. 13,6
X
X
prol.|
¶O
<Ps-H> Quoniam Dominus in generatione iusta est, consilium pauperum confudistis quoniam Dominus spes eius est.P
marg.|
Sequitur :
Quoniam Dominus
etc.27
Consilium inopis.
Ostensa28 sententia damnationis communis29 adversus Iudeos, specialiter invehitur, dicens:
Consilium inopis confudi<stis>,
quasi30 : Dominus est in generatione iusta31, sed vos miseri Iudei,
confudi<stis> consilium inopis
[AUGUSTINUS :] id est « humilem adventum Christi contempsistis, factum ideo32 ut quos vocabat, in Deo solo spem ponerent non in seculo transeunti ». {191.166B}
27 Quoniam... etc.]
om. PL
28 Ostensa] Augustinus
praem. PL
€
29 communis] + Unde premisit :
Nonne cognoscent omnes
etc.
marg. Cbg150
30 quasi] + dicat
PL
31 gen. – iusta]
inv. PL
32 ideo] + quia
PL
marg.|
Et ideo ipse adventus dicitur
consilium.
[CASSIODORUS :] « Ecce invectio in Iudeos, quibus obscure dicitur
consilium inopis,
id est Christi,
confudi<stis>,
id est recipere noluistis, qui ad vos liberandos venerat. Et est admirative legendum ».
marg.|
Vel
consilium inopis confu<distis>
33 cuiuslibet, qui est membrum Christi. Et hoc ideo fecistis
quoniam Dominus est spes eius.
[CASSIODORUS :]
34 « Unde ergo magis reverendus esset, inde magis contemnitur ».
33 confu. Cbg150] om. PL
34 Cassiod.] + GLOSSA INTERLINEARIS
PL
Numérotation du verset
Ps. 13,7
XI
XI
prol.|
¶Q
<Ps-H> Quis dabit de Syon salutem Israel? Quando reduxerit Dominus captivitatem populi sui35 exultabit Iacob et letabitur Israel.R
35 sui] om. Cbg150* (sec. m. compl.)
marg.|
Queritur36 :
Quis dabit ?
[CASSIODORUS :] « Tertia pars ». Postremo conversio Iudeorum predicitur que fiet cum plenitudo gentium intraverit.
37
{191.166C}
Vos consilium
Christi
confudistis,
sed
quis
alius
ex Sion,
id est de Iudeis procedens,
dabit salutare Israel,
id est [AUGUSTINUS :] « salvabit fideles, nisi, subaudis38
ille quem humilem sprevistis? Ipse enim in claritate venturus est ad iudicium » quasi39 : Nullus alius salvabit; sed iste in futuro salvabit quia
cum Dominus
Christus
averterit captivitatem plebis sue
id est [CASSIODORUS :] « Cum damnaverit diabolum, qui populum Dei captivavit »
36 Queritur]
om. PL
37 intraverit] + REMIGIUS, AUGUSTINUS quasi dicat
PL
38 subaudis] subaudi
PL
39 quasi] + dicat
PL
marg.|
[AUGUSTINUS :]
« Exsultabit Iacob et letabitur Israel.
Repetitio est, sicut frequenter solet fieri. Nam idem puto esse
exsultabit Iacob,
quod est
letabitur Israel.
Et nota quod pro Iudeis etiam hoc testimonium Isaie ponit
40
Apostolus, scilicet veniet ex Sion qui avertet captivitatem vel impietatem
41
{191.166D}
a Iacob
j, sicut hic positum est pro Iudeis ».
j Rm. 11.
40 Isa. - ponit]
inv. PL
41 vel impietatem Cbg150² (sec. m. interl.) PL] om. Cbg150*
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 13), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 03/02/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_13)
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 13), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 03/02/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_13)
Notes :